نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 16 صفحه : 44
شايد از
آنجا خبرى از راه برايتان بياورم . عبارت( لَعَلِّي آتِيكُمْ مِنْها بِقَبَسٍ،
أَوْ أَجِدُ عَلَى النَّارِ هُدىً)-
شايد از آن برايتان پارهاى بياورم و يا بر كنار آتش راهنمايى شوم [1]
آمده و اين تعبير بهترين دليل است بر اينكه اين كاروان در آن شب راه را گم كرده
بودند.
و
همچنين اينكه به اهلش خطاب مىكند كه: اينجا باشيد ... ، شاهد است بر
اينكه غير از همسرش كس ديگرى هم با او بوده، و لذا تعبير به جمع آورده (باشيد)، و
اگر تنها همسرش با او بود مىگفت: تو اينجا بباش . و در تورات در سفر
خروج، اصحاح چهارم، آيه 20، آمده كه موسى در اين سفر همسرش و فرزندانش را همراه
داشته ...
[توضيحى
در مورد تكليم خداى تعالى با موسى 7 در طور سينا از وراى حجاب
شجرة ]
(فَلَمَّا أَتاها نُودِيَ مِنْ شاطِئِ الْوادِ الْأَيْمَنِ فِي الْبُقْعَةِ
الْمُبارَكَةِ مِنَ الشَّجَرَةِ ...) در مفردات در معناى
كلمه شاطئ گفته: شاطئ الوادى معنايش كنار وادى است، و نيز
همو گفته: كلمه وادى در اصل به معناى محلى است كه سيلاب از آنجا
مىگذرد، و به همين اعتبار شكاف ميان دو كوه را نيز وادى مىگويند، و جمع اين
كلمه اوديه مىآيد[2]، و
كلمه بقعة به معناى قطعهاى از زمين است كه به شكل زمينهاى اطرافش
نبوده باشد.
و
مراد از كلمه ايمن جانب راست است، در مقابل أيسر كه به
معناى سمت چپ است، و مقصود در اينجا ايمن و سمت راست وادى است، و به آنچه بعضى[3]
گفتهاند:
ايمن از يمن در مقابل شومى است نبايد اعتناء كرد.
و
بقعة مباركه قطعه و نقطه مخصوصى است از (كناره سمت راست وادى) كه در آن
درختى قرار داشته كه نداى يا موسى از آن درخت برخاسته، و مبارك بودنش به همين خاطر
است، كه نداى الهى و تكلم او با موسى در آن جا واقع شد، و از اين راه شرافتى يافت،
و موسى به خاطر همين شرافت و قداست مامور شد كفش خود را بكند، هم چنان كه فرمود:
اين
آيه شريفه بدون ترديد دلالت دارد بر اينكه درخت مزبور به وجهى مبدأ آن نداء و آن
گفتگو بوده، چيزى كه هست اين نيز مسلم است كه درخت سخن نگفته، بلكه سخن سخن خدا و
قائم به او بوده، نه قائم به درخت، همان طور كه كلام ما آدميان قائم است