در صورتى است كه كلمه ما را موصوله، و به معناى آنچه بگيريم، و اما اگر مصدر بگيريم معنايش چنين مى‌شود- و ليكن در تعمد دلهايتان گناه هست، و جمله‌(وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً) مربوط به موارد اشتباه و خطا است.

[توضيح مفاد و مراد از اينكه فرمود:(النَّبِيُّ أَوْلى‌ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ)]

(النَّبِيُّ أَوْلى‌ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ) انفس مؤمنين ، يعنى خود مؤمنين، و بنا بر اين، معناى أولى بودن رسول خدا 6 به مؤمنين از خود مؤمنين اين است كه آن جناب اختياردارتر نسبت به مؤمنين است از خود مؤمنين، و معناى اولويت اين است كه فرد مسلمان هر جا امر را دائر ديد بين حفظ منافع رسول خدا 6 و حفظ منافع خودش، بايد منافع رسول خدا 6 را مقدم بدارد.

و بنا بر اين معناى آيه اين مى‌شود كه مؤمن هر حق و منافعى كه براى خودش قائل است، اگر حفظ جان خويش است و اگر دوست داشتن خودش است، و اگر براى خود حرمتى قائل است، و اگر استجابت دعوت است، و اگر به كار بردن اراده خويش است، هر چه باشد، رسول خدا 6 مقدم بر او است، يعنى هر جا كه امر دائر شد بين حفظ جان رسول خدا 6، يا جان خودش، يا بين دوست داشتن رسول خدا 6، يا دوست داشتن خودش، و همچنين ساير موارد ديگر، جانب رسول خدا 6 را بر جانب خود ترجيح دهد.

در نتيجه، اگر در هنگام خطر، جان رسول خدا 6 در مخاطره قرار گيرد، يك فرد مسلمان موظف است كه با جان خود سپر بلاى آن جناب شود و خود را فدايش كند.

و همچنين در تمامى امور دنيا و دين، رسول خدا 6 أولى و اختياردارتر است، و اينكه گفتيم در تمامى امور دنيا و دين، به خاطر اطلاقى است كه در جمله‌(النَّبِيُّ أَوْلى‌ بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ) هست.

از اينجا روشن مى‌شود اينكه بعضى‌[1] گفته‌اند: مراد اولويت آن جناب در دعوت است، يعنى وقتى آن جناب مؤمنين را به چيزى دعوت كرد، و نفس مؤمنين ايشان را به چيز ديگر، واجب است دعوت او را اطاعت كنند و دعوت نفس خود را عصيان كنند، در نتيجه آيه مورد بحث همان را مى‌گويد كه آيه‌(وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ)[2] و آيه‌

[1] تفسير كشاف، ج 3، ص 523.

[2] سوره نساء، آيه 59.