نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 16 صفحه : 28
هم دشمن
خودش، پس هر دو اسرائيلى نبودهاند و نيز اين جمله تاييد مىكند كه گوينده
جمله اى موسى مىخواهى چنين و چنان كنى اسرائيلى بوده، نه قبطى، براى
اينكه سياق اين جمله سياق ملامت و شكايت است.
(وَ جاءَ رَجُلٌ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ يَسْعى قالَ يا مُوسى إِنَّ الْمَلَأَ
يَأْتَمِرُونَ بِكَ لِيَقْتُلُوكَ ...) كلمه
ياتمرون از مصدر ائتمار مشتق است، كه به معناى مشورت و
خيرخواهى، و ضد خيانت است. و ظاهرا جمله(مِنْ أَقْصَى
الْمَدِينَةِ) قيد است براى جمله جاء .
و
ظاهر آيه اين است كه: اين ائتمار و مشورت در حضور فرعون و به دستور او صورت گرفته،
و اين مردى كه آمد و به موسى خبر داد كه تصميم گرفتهاند تو را بكشند، از همان
مجلس آمده، و قصر فرعون در اقصى و بيرون شهر مصر بوده، موسى را از تصميم خطرناك
آنان خبردار كرد، و اشاره كرد كه از شهر بيرون شود.
اين
استيناسى كه از آيه مورد بحث كرديم، نظريه سابق را كه گفتيم قصر فرعون و محل
سكونتش بيرون شهر بوده، تاييد مىكند و معناى آيه روشن است.
(فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً يَتَرَقَّبُ قالَ رَبِّ نَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ
الظَّالِمِينَ) پس از شهر بيرون شد، در حالى كه ترسان و نگران
پشت سر بود، گفت پروردگارا مرا از شر مردم ستمكار نجات بده. و در اين تاييدى است
بر اين كه حضرت موسى آن عملش را كه به خطا مرد قبطى را كشت، براى خويش جرم
نمىدانست.
بحث
روايتى [ (چند روايت در باره آمدن موسى 7 به مصر و كشتن مرد قبطى به
خطا و اينكه گفت:(هذا مِنْ عَمَلِ الشَّيْطانِ ...)
و(رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي))]
در
تفسير قمى مىگويد: موسى هم چنان نزد فرعون با ناز و نعمت زندگى مىكرد، تا به حد
بلوغ و مردى رسيد، و موسى (ع) در اين مدت با فرعون گفتگو از توحيد مىكرد، و فرعون
سخت او را از اين سخنها بازمىداشت، تا آنكه تصميم گرفت او را از بين ببرد، موسى
ناگزير از كاخ او بيرون گشته، و وارد شهر شد، در شهر دو نفر را ديد كه يكديگر را
كتك مىزدند، يكى در دين موسى بود، و ديگرى در دين فرعون، آن مردى كه در دين موسى
بود موسى را به كمك طلبيد، موسى (ع) او را كمك كرد، و دشمنش را سيلى زد، ولى همين
سيلى به زندگى او خاتمه داد، ناگزير موسى در شهر متوارى شد.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 16 صفحه : 28