نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 16 صفحه : 252
(بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ)
بين دو قرين منامكم و ابتغاؤكم فاصله شده، براى اينكه هر دو از جنس
زمانند، و زمان و آنچه در زمان واقع مىشود شىء واحد است، علاوه بر اين خود لف،
بر مساله اتحاد كمك مىكند.
احتمال
هم دارد كه لف و نشرى در كار نباشد، و معناى آيه اين باشد كه: يكى از آيات خدا خواب
شما در شب و روز، و كار و كسبتان در شب و روز است، و ليكن معناى اول روشنتر است،
چون در قرآن كريم مكرر آمده، و بهترين معانى آن معنايى است كه قرآن بر آن دلالت
كند [1].
و
از آنچه گذشت معلوم شد كه چرا در ذيل آيه فرمود:(إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ).(وَ مِنْ آياتِهِ يُرِيكُمُ الْبَرْقَ خَوْفاً وَ طَمَعاً، وَ يُنَزِّلُ مِنَ
السَّماءِ ماءً، فَيُحْيِي بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها)ظاهرا كلمه يريكم كه فعل است، در جاى مصدر نشسته، براى اينكه بايد
مىفرمود: يكى ديگر از آيات او نشان دادن برق به شما است، ولى فرموده يكى از آيات
او اين است كه برق را به شما نشان مىدهد، پس فعل نشان مىدهد در
جاى نشان دادن نشسته، و به همين جهت نفرمود: ان يريكم هم
چنان كه در چند آيه قبل فرمود: ان خلقكم و(أَنْ خَلَقَ لَكُمْ) براى اينكه خود فعل، كار مصدر را
كرده، و ديگر احتياج به ان مصدريه نيست.
و
نشستن فعل در جاى مصدر از لغتهاى خوب عرب است، و مثل معروف در زبانها را هم كه
مىگويند: تسمع بالمعيدى خير من ان تراه- نام معيدى را از دور بشنوى بهتر
است از اينكه ببينى بر همين لغت حمل مىكنند، و مىگويند معنايش اين است كه:
شنيدنت بهتر از ديدنت مر او راست، و هيچ عيبى ندارد، كه كلام خدا را بر اين معنا
حمل كنيم، چون خداى تعالى در اول آيات مورد بحث تعبيرهاى گوناگون كرده، يك جا
بدون أن مصدريه آورده و فرموده يريكم ، و يك جا با
ان آورده و فرموده:(أَنْ تَقُومَ) يك
جا خود مصدر را آورده و فرموده: منامكم .
البته
در خصوص كلمه يريكم احتمال هست كه حرف ان مصدريه در آن
حذف شده، و تقدير ان يريكم باشد، مؤيد اين احتمال اين است كه بعضى[2]
كلمه مزبور را