(وَ كَذلِكَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ، فَالَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ مِنْ هؤُلاءِ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ، وَ ما يَجْحَدُ بِآياتِنا إِلَّا الْكافِرُونَ) يعنى اين چنين و بر اين صفت ما كتاب و قرآن را بر تو نازل كرديم، يعنى بر صفت اسلام و تسليم شدن براى خدا، و اينكه ساير كتابهاى آسمانى و پيغمبران او را تصديق داشته باشى.

بعضى‌[1] از مفسرين گفته‌اند: معناى آيه اين است كه: همان طور كه كتاب بر موسى و عيسى نازل كرديم، بر تو نيز نازل كرديم كه قرآن است.

و بنا بر اين جمله‌(فَالَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ ...)، تفريعى است بر چگونگى نازل شدن قرآن، و معنايش اين است كه: از آنجايى كه قرآن در باره تسليم خدا شدن، و تصديق كتب و پيامبران خدا نازل شده، طبعا اهل كتاب هم به آن ايمان خواهند آورد، براى اينكه اگر ايشان به كتاب آسمانى، و پيغمبر خود ايمان آورده‌اند، به خاطر همين است كه: خواسته‌اند تسليم خدا باشند، و هر دستورى كه خدا بدهد فرمان ببرند.

البته بعضى از اينان يعنى مشركين و بت‌پرستان نيز كسانى هستند كه به اين كتاب ايمان مى‌آورند، و هر كس آيات ما را انكار كند و به آن ايمان نياورد كافر است كه همه جا و همواره مى‌خواهد با باطل روى حق را بپوشاند.

بعضى‌[2] احتمال داده‌اند كه: مراد از الذين آتيناهم الكتاب خود مسلمانان باشند، و مراد از مشار اليه هؤلاء ، اهل كتاب بوده باشد . ليكن اين احتمال بعيد است، و مانند آن در بعد، اين احتمال است كه بگوييم ضمير در يؤمن به به رسول خدا 6 برمى‌گردد.

اين نكته بر خواننده پوشيده نماند، كه جمله (وَ مِنْ هؤُلاءِ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ‌)- و از اينان كسى است كه به آن ايمان مى‌آورد مى‌فهماند كه اينگونه افراد از ميان مشركين نوعى استقلال دارند.

(وَ ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتابٍ وَ لا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذاً لَارْتابَ الْمُبْطِلُونَ) كلمه تتلوا از ماده تلاوت است، كه به معناى خواندن است، چه خواندن از روى كتاب، و چه از حفظ، و مراد از آن در آيه مورد بحث به قرينه مقام همان اول است.

كلمه تخطه از ماده خط است، كه به معناى نوشتن است، كلمه مبطلون

[1] ( 1 و 2) مجمع البيان، ج 8، ص 287.

[2] ( 1 و 2) مجمع البيان، ج 8، ص 287.