غير از دو قول اخير را تضعيف مى‌كند، چون برادران او آن روز نه نفر بودند.

و به هر حال معناى آيه اين است كه: قارون از بنى اسرائيل بود، و در مقام اين برآمد كه بدون حق بر بنى اسرائيل تجاوز كند، و ما از گنجينه‌ها آن قدر به او داديم كه حمل كليدهاى آنها جماعتى نيرومند را خسته مى‌كرد. بعضى‌[1] از مفسرين گفته‌اند: مراد از مفاتيح كليد گنجينه‌ها نيست، بلكه خود گنجينه‌ها است . و ليكن درست نيست.

[گفتگوى مؤمنين با قارون و اندرز دادن به او به اينكه سرمستى نكند و با انفاق اموال براى آخرت توشه بياندوزد]

(إِذْ قالَ لَهُ قَوْمُهُ لا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْفَرِحِينَ) كلمه فرح به معناى بطر تفسير شده، و ليكن بطر، لازمه فرح و خوشحالى از ثروت دنيا است، البته فرح مفرط و خوشحالى از اندازه بيرون، چون خوشحالى مفرط آخرت را از ياد مى‌برد، و قهرا بطر و طغيان مى‌آورد، و به همين جهت در آيه شريفه:(وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ)[2] اختيال، و فخر را از لوازم فرح شمرده، و فرموده به آنچه خدا به شما داده خوشحالى مكنيد، كه خدا اشخاص مختال و فخور را دوست نمى‌دارد.

و نيز به همين جهت است كه در آيه مورد بحث نيز نهى از فرح را تعليل كرده به اينكه خدا اشخاص خوشحال را دوست نمى‌دارد.

(وَ ابْتَغِ فِيما آتاكَ اللَّهُ الدَّارَ الْآخِرَةَ ...) در آنچه خدا به تو عطا كرده از مال دنيا، خانه آخرت را بطلب، و با آن آخرت خود را تعمير كن، به اينكه آن مال را در راه خدا انفاق نموده، و در راه رضاى او صرف كنى.

(وَ لا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيا)- يعنى آن مقدار رزقى را كه خدا برايت مقدر كرده ترك مكن، (و آن را براى بعد از خودت به جاى مگذار)، بلكه در آن براى آخرت عمل كن، چون حقيقت بهره و نصيب هر كس از دنيا همان چيزى است كه براى آخرت انجام داده باشد، چون آن چيزى كه برايش مى‌ماند همان عمل است.

بعضى‌[3] از مفسرين، جمله مورد بحث را چنين معنا كرده‌اند كه: فراموش مكن اين معنا را كه نصيب تو از مال دنيايى- كه به تو روى آورده- مقدار بسيار اندكى است، و آن همان مقدارى است كه مى‌پوشى و مى‌نوشى و مى‌خورى، بقيه‌اش زيادى است، كه براى غير از خودت باقى مى‌گذارى، پس از آنچه به تو داده‌اند به قدر كفايت بردار، و باقى را احسان كن،

[1] تفسير منهج الصادقين، ج 7، ص 126.

[2] و خوشحال نگرديد به آنچه به شما داده است و خداوند دوست ندارد هيچ متكبر فخر كننده‌اى را. سوره حديد، آيه 23.

[3] روح المعانى، ج 20، ص 112.