نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 16 صفحه : 103
(يَأْتِيكُمْ
بِلَيْلٍ تَسْكُنُونَ فِيهِ )
معناى(تَسْكُنُونَ
فِيهِ) اين است كه: در
آن از خستگى و تعبى كه از كار روز به شما مىرسد، بياساييد.
(أَ فَلا تُبْصِرُونَ)- آيا نمىبينيد - منظور از اين ديدن، تفهم
و تذكر است، و چون چنين بينايى و شنوايى نداشتهاند پس ايشان كور و كرند، و در
اينكه در آخر يك آيه فرموده: آيا نمىبينيد، و در آخر آيه ديگر فرموده: آيا
نمىشنويد، لطيفهاى است، و شايد اينكه در آيه دوم كه راجع به يكسره شدن روز است
صفت نديدن را ذكر كرده، براى اين باشد كه مناسب با روشنايى است، و در آيه اول كه
راجع به يكسره شدن شب است نشنيدن را آورده است، كه خالى از مناسبت با آن نيست.
(وَ مِنْ رَحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَ
لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ)
اين آيه در حكم نتيجهگيرى از حجت مذكور در دو آيه قبل است، كه بعد از ابطال دعوى
خصم (شرك مشركين) به صورت يك گزارش و خبر ابتدايى آورده، براى اين كه مطلبى است
ثابت كه ديگر هيچ معارضى برايش نيست.
لام
در جمله(لِتَسْكُنُوا فِيهِ)، لام تعليل
است. و ضمير در فيه به كلمه ليل بر مىگردد. و معنايش اين
است كه: خدا براى شما شب قرار داد، تا در آن استراحت كنيد.(وَ
لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ)، يعنى و روز قرار داد تا در آن رزقى
را كه فضل و عطيه خدا است جستجو نماييد. و بنا بر اين، برگشت جمله
لتسكنوا به ليل و جمله لتبتغوا به نهار به طريق لف و نشر مرتب
است[1].
[1]( و لف و نشر مرتب آن است كه گوينده چند چيز را بشمارد، و پس
از شمردن آنها چند صفت يا اثر براى آنها بشمارد، كه اگر صفت و اثر اولى به اولى، و
دومى به دومى، و سومى به سومى برگردد، لف و نشر مرتب است، و اگر اولى به سومى و
دومى به دومى و سومى به اولى برگردد آن را لف و نشر مشوش مىگويند، در اشعار فارسى
بهترين لف و نشر مرتب شعر فردوسى است:
به روز نبرد
آن يل ارجمند
به شمشير و تير و به گرز و كمند
بريد و دريد و شكست و به بست
يلان را سر و سينه و پا و دست
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 16 صفحه : 103