باز (شما آدميان كه بدينسان خلق شده‌ايد) همه خواهيد مرد (15).

سپس در روز قيامت به يقين مبعوث مى‌شويد (16).

و همانا بالاى سر شما (ساكنان زمين) هفت آسمان خلق كرديم و هرگز از (توجه به) خلق غافل نبوده‌ايم (17).

و ما براى شما آب را به قدر معين از آسمان نازل كرده و در زمين نگاهش داشتيم، در حالى كه بر نابود كردن آن نيز قادريم (18).

آن گاه ما با آن آب براى شما باغها و نخلستانهاى خرما و انگور ايجاد كرديم و ميوه‌هاى بسيار كه از آن مى‌خورديد آفريديم (19).

و درختى (آفريديم) كه از طور سينا بر مى‌آيد و روغن زيت و خورش مردم بار مى‌آورد (20).

و براى شما در مطالعه حال چارپايان عبرتى است، كه از شيرش به شما مى‌نوشانيم (با اينكه اين شربت گوارا از شكم او بيرون مى‌آيد) و در آن چارپايان براى شما منافع بسيارى است و از خود آنها مى‌خوريد (21).

و بر آن چارپايان و نيز بر كشتى‌ها در سفر دريا سوار مى‌شويد (22).

بيان آيات [مراد از انسان در آيه:(وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ طِينٍ)]

بعد از آنكه خداى سبحان رستگارى مؤمنين را به خاطر اوصافى كه دارند بيان فرمود، به شرح خلقتشان و نعمت‌هايى كه به آنان ارزانى داشته كه چگونه تدبير امورشان را كرده و تدبير خود را با خلقت خود توأم ساخته، مى‌پردازد تا معلوم شود اوست رب انسان و رب هر موجود ديگر، و بر همه واجب است كه تنها او را بپرستند و شريكى برايش نگيرند.

(وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ طِينٍ) در مجمع البيان مى‌گويد: كلمه سلالة اسم براى هر چيزى است كه از چيزى كشيده و بيرون آورده شود، بر وزن كساحة كه اسم است براى چيزى كه جاروب شود[1].

و ظاهر سياق اين است كه مراد از انسان نوع بشر باشد كه در نتيجه شامل آدم (ع) و همه ذريه او مى‌شود. و مراد از خلق خلق ابتدايى است كه در آن آدم (ع) را از گل آفريده و آن گاه نسل او را از نطفه قرار داده است اين آيه و آيه بعدش در

[1] مجمع البيان، ج 7، ص 100.