نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 158
كند در اين آيه شريفه به صاحبان برده سفارش
فرموده در خواست بردگان را بپذيرند، البته در صورتى كه در ايشان چيزى سراغ دارند.
و مراد از خير، صلاحيت آزاد شدن ايشان است.
(وَ آتُوهُمْ مِنْ مالِ اللَّهِ الَّذِي آتاكُمْ)- اشاره به اين است كه از بيت المال سهمى از زكات را به اينگونه
افراد كه قرآن ايشان را(فِي الرِّقابِ)[1] خوانده اختصاص دهند، و همه مال المكاتبه و يا مقدارى از آن را
بدهند.
در اين آيه و آيات سابق چند بحث فقهى مهم است كه بايد به كتب فقهى
مراجعه شود.
(وَ لا تُكْرِهُوا فَتَياتِكُمْ عَلَى الْبِغاءِ إِنْ
أَرَدْنَ تَحَصُّناً) كلمه فتيات به
معناى كنيزان و فرزندان ايشان است. و كلمه بغاء به معناى زنا است، و
اين كلمه مفاعله از بغى است، و تحصن به معناى تعفف و ازدواج كردن است،
و ابتغاء عرض حيات دنيا به معناى طلب مالى است. و معناى آيه روشن است.
و اگر نهى از اكراه را مشروط كرده به اينكه: (اگر خودشان خواستند
تعفف كنند)، بدان جهت است كه اكراه در غير اين صورت تحقق پيدا نمىكند، سپس در
صورت اكراه آنان را وعده مغفرت داده و فرموده: و هر يك از زنان نامبرده كه
مالكشان ايشان را اكراه به زنا كرد، و بعد از اكراه به اين عمل دست زدند، خدا
آمرزنده و رحيم است ، و معناى آيه روشن است.
(وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ آياتٍ مُبَيِّناتٍ وَ
مَثَلًا مِنَ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مَوْعِظَةً
لِلْمُتَّقِينَ) كلمه مثل به معناى صفت است،
و ممكن است كه جمله:( وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا
... ،) حال از فاعل در جمله توبوا باشد، كه در آيه قبلى بود، و
ممكن هم هست كه جمله استينافيه و نو باشد. و معناى آيه اين است كه سوگند مىخورم
كه به سوى شما آياتى نازل كرديم كه معارفى از دين برايتان بيان مىكنند كه مايه
رستگارى شما است، و صفتى است از سابقين، از اخيارشان و اشرارشان و با اين آيات
برايتان روشن كرديم كه چه چيزهايى را بگيريد و از چه چيزهايى اجتناب كنيد، و نيز
آياتى است كه براى متقين از شما موعظه است.
بحث روايتى [رواياتى در ذيل آيات مربوط به استيناس و استيذان در
هنگام ورود به خانه ديگران]
در تفسير قمى به سند خود از عبد الرحمن بن ابى عبد اللَّه از امام
صادق (ع)