نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 13
(أُولئِكَ هُمُ الْوارِثُونَ
الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيها خالِدُونَ)
كلمه فردوس به معناى بالاى بهشت است، كه معناى آن و پارهاى از
خصوصياتش در ذيل آيه(كانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ
الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا)[1]
گذشت.
و جمله(الَّذِينَ يَرِثُونَ
...) بيان كلمه وارثون است و وراثت مؤمنين فردوس
را به معناى اين است كه فردوس براى مؤمنين باقى و هميشگى است، چرا كه اين
احتمال مىرفت كه ديگران هم با مؤمنين شركت داشته باشند، و يا اصلا غير مؤمنين
صاحب آن شوند بعد از آنها خداوند آن را به ايشان اختصاص داده و منتقل نموده است.
در روايات هم آمده كه براى هر انسانى در بهشت، منزلى و در آتش منزلى
است، و چون كسى بميرد و داخل آتش شود، سهم بهشت او را به ارث به اهل بهشت مىدهند-
كه ان شاء اللَّه به زودى در بحث روايى آن را خواهى خواند.
بحث روايتى [چند روايت در باره خشوع در نماز]
در تفسير قمى در ذيل آيه(الَّذِينَ
هُمْ فِي صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ) مىگويد امام فرمود:
خشوع در نماز اين است كه چشم به زير بيندازى و همه توجهت به نماز
باشد[2].
مؤلف: در سابق گذشت كه گفتيم چشم به زير انداختن و توجه به نماز از
لوازم خشوع است پس تعريفى كه امام فرموده تعريف به لازمه معنا است، و نظير آن
روايتى است كه الدر المنثور از عدهاى از صاحبان جوامع حديث، از على (ع) آورده كه
فرموده خشوع آن است كه در نمازت به اين طرف و آن طرف نگاه نكنى [3] كه اين نيز تعريف به لازمه معنا
است.
و در كافى به سند خود از مسمع بن عبد الملك، از ابى عبد اللَّه (ع)
روايت كرده كه فرموده: رسول خدا 6 فرموده: هر كسى كه خشوع ظاهرى او بيش از خشوع
قلبىاش باشد نزد ما منافق است[4].
مؤلف: در الدر المنثور از عدهاى از صاحبان جوامع حديث از ابى
الدرداء از رسول خدا