حديث را صحيح دانسته)، ابن مردويه و بيهقى (در كتاب شعب الايمان)، از ابى سعيد خدرى روايت كرده‌اند كه گفت: از رسول خدا 6 شنيدم كه مى‌خواند(فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ)، و مى‌فرمود: بعد از شصت سال اين خلف خواهد آمد كه‌(أَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا)، آن گاه خلفى پديد مى‌آيد كه قرآن مى‌خوانند، اما اين قرآن از گلويشان تجاوز نمى‌كند، و سه طائفه قرآن مى‌خوانند، مؤمن و منافق و فاجر[1].

و در مجمع البيان در ذيل جمله‌(أَضاعُوا الصَّلاةَ) گفته بعضى‌ها گفته‌اند كه مقصود كسانى است كه نماز را از وقت خود تاخير بيندازند نه اينكه ترك كنند و اين معنا از امام صادق (ع) روايت شده‌[2].

مؤلف: در كافى نيز نظير اين معنا را از داوود بن فرقد، از آن جناب روايت كرده‌[3]، و نيز از طرق عامه از ابن مسعود و عده‌اى از طبقه بعد از صحابه روايت شده‌[4].

و از كتاب جوامع الجامع‌[5]، و نيز در روح المعانى‌[6]، در ذيل جمله‌(وَ اتَّبَعُوا الشَّهَواتِ) از على (ع) روايت آورده‌اند كه فرمود: پيرو شهوات كسى است كه ساختمان‌هاى عريض و طويل بسازد، و مركب مورد تماشاى مردم سوار شود، و لباس انگشت‌نما بپوشد.

و در الدر المنثور است كه ابن مردويه از طريق نهشل از ضحاك از ابن عباس از رسول خدا 6 روايت كرده كه فرمود: غى، دره‌اى است كه در جهنم قرار دارد[7].

مؤلف: در رواياتى ديگر آمده كه غى و اثام دو نهر است در جهنم‌[8]، و اين روايات بر فرض هم كه صحيح باشد آن طور كه بعضى پنداشته‌اند تفسير ديگرى براى اين دو كلمه نيست، بلكه بيان مال امر غى است كه خلاصه جزاى آن در قيامت به چه صورتى خواهد بود، نظير اين روايت، روايتى است كه در معناى كلمه ويل آمده كه چاهى در جهنم است، و نيز در تفسير طوبى آمده كه درختى در بهشت است‌[9]، و همچنين رواياتى ديگر كه صورت و مجسم آخرتى كيفر را بيان مى‌كنند.

[1] الدر المنثور، ج 4، ص 277.

[2] مجمع البيان، ج 3، ص 519.

[3] فروع كافى، ج 3، ص 270 ح 13.

[4] الدر المنثور، ج 4، ص 277.

[5] جوامع الجامع، ص 273.

[6] روح المعانى، ج 16، ص 109.

[7] ( 7، 8) الدر المنثور، ج 4، ص 278.

[8] ( 7، 8) الدر المنثور، ج 4، ص 278.

[9] معانى الاخبار، ص 112.