و در تفسير عياشى از امام بن ربعى روايت كرده كه گفت: ابن الكواء در مجلس امير المؤمنين (ع) برخاست و عرض كرد مرا خبر ده از معناى قول خدا كه مى‌فرمايد:( قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ‌) ...(صُنْعاً ) حضرت فرمود: مقصود اهل كتابند كه به پروردگار خود كفر ورزيدند و در دين خود بدعت نهادند، خداوند هم اعمالشان را حبط كرد و اهل نهروان از ايشان دور نيستند[1].

مؤلف: و نيز روايت شده كه مقصود از آنها نصارى هستند، و راوى آن قمى از ابى جعفر (ع) است‌[2] و طبرسى هم در احتجاج از على (ع) روايت كرده كه منظور اهل كتابند[3]. و در الدر المنثور آمده كه ابن منذر و ابن ابى حاتم از ابى خميصه، عبد اللَّه بن قيس از على (ع) روايت كرده كه مقصود راهب‌ها هستند كه خود را در ديرها حبس كردند[4].

و همه اين روايات از باب جرى است، و دو آيه مذكور در روايات در سياق مفصلى قرار دارند كه روى سخن در آن سياق با مشركين است، و آيه سوم يعنى‌(أُولئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ وَ لِقائِهِ ...) كه تفسير آيه دومى است انطباقش بر وثنى‌ها همانطور كه گذشت روشن‌تر است تا بر غير ايشان.

پس روايتى كه از قمى در تفسيرش در ذيل آيه مورد بحث آمده كه در باره يهود نازل شد و در باره خوارج جريان يافته صحيح نيست.

در تفسير برهان از محمد بن عباس به سند خود از حارث از على (ع) روايت آورده كه فرمود: براى هر چيزى نقطه برجسته‌اى است و نقطه برجسته بهشت فردوس است كه اختصاص به محمد و آل محمد (ع) دارد[5].

و در الدر المنثور است كه بخارى، مسلم و ابن ابى حاتم از ابى هريره روايت كرده‌اند كه گفت رسول خدا 6 فرمود: وقتى از خدا درخواست مى‌كنيد فردوس را بخواهيد كه در وسط بهشت و بر نقطه بلند آن قرار دارد كه فوق آن عرش رحمان است، و نهرهاى بهشت از آنجا مى‌جوشد[6].

[1] تفسير عياشى، ج 2، ص 352، ح 89.

[2] تفسير قمى، ج 2، ص 46.

[3] احتجاج طبرسى، ج 1 ص 227 چاپ بيروت.

[4] الدر المنثور، ج 4، ص 253.

[5] تفسير برهان، ج 4، ص 253.

[6] الدر المنثور، ج 4، ص 254.