مى‌كند، و خلاصه مى‌گويد: تو نمى‌توانى آنچه را كه در طريق تعليم از من مى‌بينى تحمل كنى و دليل بر اين تاكيد چند چيز است، اول كلمه ان . دوم آوردن كلمه صبر است به صورت نكره در سياق نفى، چون نكره در سياق نفى، افاده عموميت مى‌كند. سوم اينكه گفت: تو استطاعت و توانايى صبر را ندارى و نفرمود نسبت به آنچه كه تو را تعليم دهم صبر ندارى .

چهارم اينكه قدرت بر صبر را با نفى سبب قدرت كه عبارت است از احاطه و علم به حقيقت و تاويل واقع نفى مى‌كند پس در حقيقت فعل را با نفى يكى از اسبابش نفى كرده، و لذا مى‌بينيم موسى در هنگامى كه آن عالم معنا و تاويل كرده‌هاى خود را بيان كرد تغيرى نكرد، بلكه در هنگام ديدن آن كرده‌ها در مسير تعليم بر او تغير كرد، و وقتى برايش معنا كرد قانع شد. آرى، علم حكمى دارد و مظاهر علم حكمى ديگر.

نظير اين تفاوتى كه در علم و در مظاهر علم رخ داده داستان موسى (ع) است در قضيه گوساله كه در سوره اعراف آمده، با اينكه خداى تعالى در ميقات به او خبر داد كه قوم تو بعد از آمدنت به وسيله سامرى گمراه شدند، و خبر دادن خدا از هر خبر ديگرى صادق‌تر است، با اين وصف آنجا هيچ عصبانى نشد ولى وقتى به ميان قوم آمد و مظاهر آن علمى را كه در ميقات به دست آورده بود با چشم خود ديد پر از خشم و غيظ شده الواح را انداخت، و موى سر برادر را گرفت و كشيد.

پس جمله‌(إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْراً ...) اخبار به اين است كه تو طاقت روش تعليمى مرا ندارى، نه اينكه تو طاقت علم را ندارى.

(وَ كَيْفَ تَصْبِرُ عَلى‌ ما لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْراً).

كلمه خبر به معناى علم است، و علم هم به معناى تشخيص و تميز است، و معنا اين است كه: خبر و اطلاع تو به اين روش و طريقه احاطه پيدا نمى‌كند.

(قالَ سَتَجِدُنِي إِنْ شاءَ اللَّهُ صابِراً وَ لا أَعْصِي لَكَ أَمْراً).

موسى (ع) در اين جمله وعده مى‌دهد كه به زودى خواهى ديد كه صبر مى‌كنم و تو را مخالفت و عصيان نمى‌كنم، ولى وعده خود را مقيد به مشيت خدا كرد تا اگر تخلف نمود دروغ نگفته باشد. و جمله‌(وَ لا أَعْصِي ...) عطف است بر كلمه صابرا چون كلمه مزبور هر چند وصف است، ولى معناى فعل را مى‌دهد، و بنا بر اين وعده لا اعصى هم مقيد به مشيت هست. پس اگر نهى او را از سؤال مخالفت كرد بارى وعده لا اعصى را خلف نكرد، چون اين وعده نيز مقيد بوده.