نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 13 صفحه : 413
در تعدادى از روايات مسلمين هم چنان كه بدان
اشاره شد نيز همين معنا آمده است كه غار اصحاب كهف در اردن واقع شده. و ياقوت آنها
را در معجم البلدان خود آورده است. و رقيم هم اسم دهى است نزديك به شهر عمان كه
قصر يزيد بن عبد الملك در آنجا بوده است.
البته قصر ديگرى هم در قريهاى ديگر نزديك به آن دارد كه نامش موقر
است و شاعر كه گفته:
يزرن
على تنانيه يزيدا
با
كناف الموقر و الرقيم
يعنى آن زمان بر بالاى آن كاخ يزيد را ديدار مىكنند در حالى كه موقر
و رقيم در چشم انداز ايشان است. و شهر عمان امروزى هم در جاى شهر فيلادلفيا كه از
معروفترين و زيباترين شهرهاى آن عصر بوده ساخته شده است، و اين شهر تا قبل از ظهور
دعوت اسلامى بوده، و خود آن شهر و پيرامونش از اوائل قرن دوم ميلادى در تحت
استيلاى حكومت روم بود تا آنكه سپاه اسلام سر زمين مقدس را فتح كرد.
و حق مطلب اين است كه مشخصات غار اصحاب كهف با اين غار بهتر انطباق
دارد تا غارهاى ديگر.
غار سوم: غارى است كه در كوه قاسيون قرار دارد و اين كوه در
نزديكىهاى شهر صالحيه دمشق است كه اصحاب كهف را به آنجا نيز نسبت مىدهند.
غار چهارم: غارى است كه در بتراء يكى از شهرهاى فلسطين است كه اصحاب
كهف را به آنجا نيز نسبت مىدهند.
غار پنجم: غارى است كه به طورى كه گفتهاند در شبه جزيره اسكانديناوى
در شمال اروپا كشف شده و در آنجا به هفت جسد سالم برخوردند كه در هيات روميان بوده
احتمال دادهاند كه همان اصحاب كهف باشند.
و چه بسا غارهاى ديگرى كه اصحاب كهف را به آنها نيز نسبت مىدهند، هم
چنان كه مىگويند نزديكيهاى شهر نخجوان يكى از شهرهاى قفقاز غارى است كه اهالى آن
نواحى احتمال دادهاند كه غار اصحاب كهف باشد، و مردم به زيارت آنجا مىروند.
و ليكن هيچ شاهدى كه دلالت كند بر اين كه يكى از اين غارها همان غارى
باشد كه در قرآن ياد شده در دست نيست، علاوه بر اينكه مصادر تاريخى اين دو غار
آخرى را تكذيب مىكند، چون قصه اصحاب كهف على اى حال قصهاى است رومى و در تحت
سلطه و سيطره روميان اتفاق افتاده، و روميان حتى در بحبوحه قدرت و مجد و عظمتشان
تا حدود قفقاز و اسكانديناوى تسلط نيافتند.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 13 صفحه : 413