نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 13 صفحه : 339
بيان آيات [وجه اتصال و رابطه آياتى كه
داستان اصحاب كهف را حكايت مىكنند با آيات قبل]
اين آيات داستان اصحاب كهف را ذكر مىكند كه يكى از سه سؤالى است كه
يهود به مشركين ياد دادند تا از رسول خدا 6 بپرسند و بدين وسيله او را در دعوى
نبوتش بيازمايند. و دو سؤال ديگر- به طورى كه در روايات آمده- يكى داستان موسى و
آن جوان همسفر او است، و ديگرى داستان ذى القرنين است. چيزى كه هست در اين آيات
داستان كهف را مانند آن دو داستان ديگر طورى نقل نفرموده كه صريح باشد در اين كه
آن را از رسول خدا 6 پرسيدهاند، همانطور كه در آن دو دارد:(يَسْئَلُونَكَ).
گو اين كه در آخر آيات مربوط به داستان كهف نيز چيزى كه اشاره به اين معنا داشته
باشد هست، و آن اين است كه مىفرمايد: در باره هيچ چيز مگو اين كار را فردا
مىكنم مگر آنكه دنبالش بگويى ان شاء اللَّه .
سياق آيات سهگانهاى كه داستان مزبور با آنها شروع شده اشعار به اين
دارد كه قصه كهف قبلا به طور اجمال در بين مردم معروف بوده، مخصوصا اين اشعار در سياق
آيه(أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحابَ الْكَهْفِ وَ الرَّقِيمِ
كانُوا مِنْ آياتِنا عَجَباً) بيشتر به چشم مىخورد، و
مىفهماند كه نزول اين آيات براى تفصيل قضيه است كه از جمله(نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ ...)
شروع مىشود.
و وجه اتصالش به آيات قبل اين است كه با اشاره به اين داستان و اينكه
جاى تعجب در آن نيست همان مطالب گذشته را تاييد مىكند، كه اگر خداى تعالى موجودات
روى زمين را در نظر بشر جلوه داده، و دلهاى آدميان را مجذوب آنها نموده تا بدانها
ركون و اطمينان كنند، و توجه خود را بدانها معطوف دارند، همه به منظور امتحان است.
و همچنين اگر پس از گذشتن اندك زمانى همه آنها را با خاك يكسان نموده، از نظر
انسان مىاندازد و به صورت سرابى جلوه مىدهد، همه و همه آياتى است الهى نظير آيتى
كه در داستان اصحاب كهف هست، كه خدا خواب را بر آنان مسلط نمود و در كنج غارى سيصد
سال شمسى به خوابشان برد و وقتى بيدار شدند جز اين به نظرشان نرسيد كه يا يك روز
در خواب بودهاند و يا پارهاى از روز پس مكث هر انسان در دنيا و اشتغالش به زخارف
و زينتهاى آن و دلباختگىاش نسبت به آنها و غفلتش از ماسواى آن، خود آيتى است
نظير آيتى كه در داستان اصحاب كهف است. همانطور كه آنها وقتى بيدار شدند خيال
كردند روزى و يا پارهاى از روز خوابيدهاند،
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 13 صفحه : 339