براى عبادت تعطيل كنند، آن گاه آن روز را جمعه قرار دادند، و بهمين خاطر اختلاف در گرفت بخاطر رفع اختلاف شنبه را قرار دادند.

و معناى آيه اين است كه: جز اين نيست كه روز سبت قرار داده شد و يا يك روز در هفته براى عبادت تعطيل شد بمنظور تشديد و آزمايش يهود كه بعد از تشريع آن اختلاف كردند، يك دسته قبولش كردند، و يك دسته ديگر آن را رد نمودند، دسته سوم در ظاهر به قبول آن تظاهر نموده و در خفا، براى اشتغال به ماهيگيرى حيله نمودند، پروردگار تو در روز قيامت ميان آنان در آنچه اختلاف مى‌كردند حكم خواهد نمود .

بنا بر اينكه معنا چنين باشد و زان آيه و زان آيه قبلى مى‌باشد كه مى‌فرمود:(وَ عَلَى الَّذِينَ هادُوا حَرَّمْنا ...) كه گفتيم در معناى جواب از سؤال مقدر و معطوف بر داستان نسخ است كه قبل از اين گفتگويش در ميان بود، و تقدير آن چنين است، اما قرار دادن سبت براى يهود به نفع نبود بلكه عليه ايشان بود تا خدا امتحانشان كند و برايشان تنگ بگيرد، هم چنان كه نظاير اين آزمايش و به حساب چوبكارى در آنان زياد بود، چون مردمى ياغى و متجاوز و متكبر بودند و كوتاه سخن اينكه آيه شريفه ناظر به اعتراضى است كه يهود بر تشريع بعضى احكام غير فطرى در دين خود و نسخ آن در اين شريعت كردند، و اگر اين مطلب را ضميمه آيه‌اى كه قبلا در باره يهود بحث مى‌كرد و مى‌فرمود:(وَ عَلَى الَّذِينَ هادُوا حَرَّمْنا ...) ننمود براى اين بود كه مساله سبت با سنخ مساله تحليل طيبات و استثناء غذاهاى حرام مغاير است، قبلا هم فهميديد كه آيه:(وَ عَلَى الَّذِينَ هادُوا) تا جمله‌(وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ) كه هفت آيه مى‌باشند كلامى است متصل و تمام كه به آيه مورد بحث متصل گشته و آن هشتمى آنها شده است.

از اينجا جواب اعتراضى كه شده روشن مى‌شود، و اعتراض اين است كه وسط قرار گرفتن داستان سبت ميان آيه‌(ثُمَّ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ ...) كه رسول خدا 6 را امر به پيروى از ملت ابراهيم مى‌كند و آيه‌(ادْعُ إِلى‌ سَبِيلِ رَبِّكَ ...) نظير فاصله شدن ميان درخت و پوست درخت است.

و حاصل جواب اين شد كه گفتيم: آيه‌(ثُمَّ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ أَنِ اتَّبِعْ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ ...) جزء آخر سياق قبلى است، و آيه‌(إِنَّما جُعِلَ السَّبْتُ) مربوط و متصل به مطالب قبل آن است، و اما آيه‌(ادْعُ إِلى‌ سَبِيلِ رَبِّكَ ...) مطلب تازه‌اى را بيان مى‌كند، و آن دستور به دعوت بسوى راه خداست، بعنوان خطاب و هيچ ربطى به ملت ابراهيم و كيش وى ندارد تا بگوييد به آيه پيروى ملت ابراهيم متصل است، و مساله سبت در ميان آن دو بيگانه است، هر چند كه راه خدا به عينه همان ملت ابراهيم است، و ليكن براى الفاظ حكمى است، و براى معانى حكمى ديگر