(دُحُوراً وَ لَهُمْ عَذابٌ واصِبٌ إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ )[1].

استراق سمع به معناى خبرگيرى پنهانى است، مانند كسى كه در گوشه‌اى پنهان شده گفتگوى محرمانه ديگران را گوش مى‌دهد. و استراق سمع شيطانها- بطورى كه از آيات سوره صافات بر مى‌آيد- عبارت از اين است كه در صدد بر آيند از گفتگوى ملائكه خبردار شوند.

كلمه شهاب به معناى شعله ايست كه از آتش بيرون مى‌آيد. به اجرام روشنى هم كه در جو ديده مى‌شوند از اين جهت شهاب گفته‌اند كه گويا ستاره‌ايست كه ناگهان از يك نقطه آسمان بيرون آمده به سرعت مى‌رود و پس از لحظه‌اى خاموش مى‌گردد.

بنا بر اين، ظاهر معنى آيات اين مى‌شود كه: ما در آسمان- كه عبارت از جهت بالاى زمين است- برجها و قصرها كه همان منزل‌هاى آفتاب و ماه است قرار داديم، و آن را براى بينندگان به زينتى آراستيم، و آن زينت همانا نجوم و كواكب است. و نيز ما آن را- يعنى آسمان را- از هر شيطان رانده شده حفظ كرديم، و از اين جهت حفظ كرديم كه شيطانها از آنچه كه در ملكوت عالم است خبردار نشوند، مگر آن شيطانى كه براى استراق سمع نزديك شود، تا گفتگوى ملائكه را در باره امور غيبى و حوادث آينده و امثال آن را بشنود، كه به محض نزديك شدن، شهابى مبين دنبالش مى‌كند.

و ما به زودى- ان شاء اللَّه- در باره شهاب و معناى راندن شيطان‌ها بوسيله آن در تفسير سوره صافات بحث خواهيم كرد.

(وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها وَ أَلْقَيْنا فِيها رَواسِيَ وَ أَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ شَيْ‌ءٍ مَوْزُونٍ).

مد ارض به معناى گستردن طول و عرض آن است، چون اگر خداى تعالى زمين را گسترده نمى‌كرد و از سلسله‌هاى جبال پوشيده مى‌شد صلاحيت كشت و زرع و سكونت را نداشت و جانداران كمال حيات خود را نمى‌يافتند.

رواسى صفتى است، كه موصوف آن حذف شده، و تقدير آن القينا فيها

[1] ما آسمان دنيا را به زيور نجوم بياراستيم و از تسلط شيطان سركش گمراه محفوظ داشتيم تا شياطين هيچ از وحى و سخنان فرشتگان عالم بالا نشنوند و به قهر از هر طرف رانده شوند و برايشان عذابى دائم و متعاقب است مگر آن شيطانى كه ربوده باشند كلام ملائكه را ربودنى( به سرعت و تام و به دزدى) پس در اين صورت او را شهابى ثاقب دنبال كند. سوره صافات، آيه 106