نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 10 صفحه : 91
انجيلش به بنى
اسرائيل گفت:(يا بَنِي
إِسْرائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقاً لِما بَيْنَ يَدَيَّ
مِنَ التَّوْراةِ)[1]، و اگر به جاى اينكه بفرمايد: تصديق الذى
نزل من قبل- تصديق آن كتابى كه قبلا نازل شده فرمود:(تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ) بدين جهت بوده كه قبل از آن جناب غير از تورات و
انجيل كتابهاى ديگر آسمانى نيز بوده، مانند كتاب نوح، و كتاب ابراهيم (ع). و بنا
بر اين، اگر تقدم همه اين چهار كتاب را در نظر بگيريم آن كتابى كه از نظر زمان
نزديكتر به رسول خدا 6 بوده يعنى تورات و انجيل مىتوانسته موصوف شود به اين صفت
كه بين يدى: پيش روى آن جناب قرار دارند.
بعضى از
مفسرين گفتهاند: منظور از جمله ما بين يديه حوادثى است كه بعدا پيش
مىآيد، نظير مساله بعث و نشور و حساب و جزاء. ولى اين تفسير درست و قابل اعتناء
نيست.
(وَ تَفْصِيلَ الْكِتابِ)- اين جمله عطف است بر جمله(تَصْدِيقَ الَّذِي)، و منظور از كلمه كتاب به دلالت سياق، جنس
كتابهاى آسمانى و نازل از ناحيه خداى سبحان بر انبياى گرامش است. و منظور از
كلمه تفصيل ايجاد فاصله بين اجزاء درهم آن است، و منظور از درهم
بودن اجزاء اين است كه معارف آن در يكديگر پيچيده و به يكديگر مرتبط است، و
خداى تعالى با ايضاح و شرح، اين اجزاء را از يكديگر جدا ساخته.
اين جمله
دلالت دارد بر اينكه دين الهى كه بر انبيايش نازل شده همه يك دين است، و اختلافى
در اديان الهى نيست جز اختلاف در اجمال و تفصيل، و قرآن كريم تفصيل دهنده مطالبى
است كه در كتابهاى ديگر آسمانى بطور اجمال آمده بود. دليل ديگر بر اينكه دين الهى
يكى است آيه شريفه زير است كه مىفرمايد:(إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ
اللَّهِ الْإِسْلامُ)[2] و نيز دليل
ديگر اينكه قرآن كريم تفصيل مجملات كتابهاى آسمانى سابق است آيه زير است كه
مىفرمايد:(وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الْكِتابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقاً
لِما بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتابِ وَ مُهَيْمِناً عَلَيْهِ)[3] و جمله(لا رَيْبَ فِيهِ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ)[4] به منزله
تعليل براى جمله اول است.
[1] اى بنى اسرائيل من فرستاده خداى تعالى به سوى شمايم در حالى
كه تصديق مىكنم آن كتاب آسمانى قبل از خودم را، كه آن عبارت است از تورات.
سوره صف، آيه 6
[2] دين نزد خدا اسلام است و بس. سوره آل عمران، آيه
19
[3] ما اين كتاب را به حق به تو نازل كرديم، در حالى كه مصدق
كتابهايى است كه در برابر اوست و مسلط بر آنها است. سوره مائده، آيه
48 .
[4] يعنى هيچ شكى در آن كتاب نيست، كتابى است از ناحيه رب
العالمين. سوره سجده، آيه 2
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 10 صفحه : 91