حروف الف- لام- راء و ساير آيات مشابه آن و يا آياتى كه به وضع قرآن نظر دارند آغاز شده اين معنا ظهور دارد كه منظور از كتاب و آيات كتاب، همين قرآنى است كه تلاوت مى‌شود، و به عنوان اينكه لوحى است كه از بطلان و تغيير محفوظ است قرائت مى‌شود، هم چنان كه كلمه كتاب هر جا كه ماخوذ از لوح محفوظ اعتبار شده به همين معنا است، مانند آيه:

(تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ وَ قُرْآنٍ مُبِينٍ)[1] و آيه‌(كِتابٌ أُحْكِمَتْ آياتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ)[2] و آياتى ديگر.

[توضيحى در باره اينكه وحى مشتمل است بر انذار همه مردم و تبشير مؤمنين. و بيان معناى:(قَدَمَ صِدْقٍ)]

(أَ كانَ لِلنَّاسِ عَجَباً أَنْ أَوْحَيْنا إِلى‌ رَجُلٍ مِنْهُمْ ...) استفهام در اين آيه شريفه انكارى است و مى‌خواهد تعجب كفار را از وحى كردن خداى تعالى به يك نفر از افراد آنان را تخطئه كند، و بفرمايد: هيچ جاى تعجب نيست كه خداى تعالى معارفى را كه دعوت قرآنى مشتمل بر آن است به فردى از افراد شما وحى كند.

(أَنْ أَنْذِرِ النَّاسَ ...)- اين جمله آن چيزى را كه به آن جناب وحى كرده بود تفسير مى‌كند، و مى‌فهماند اينكه گفتيم‌(أَوْحَيْنا إِلى‌ رَجُلٍ مِنْهُمْ)، منظورمان از آن چيزى كه وحى كرديم انذار و تبشير است. پس آن وحى نسبت به عموم مردم انذار، و نسبت به خصوص كسانى كه از ميان عموم ايمان آورده‌اند بشارت است. پس، به هر حال اين كتاب در بعضى از احتمالات و تقادير به ضرر مردم است و آن احتمال عبارت است از اينكه مردم نسبت به آن كفر بورزند و از دستوراتش عصيان كنند، و در بعضى از تقادير به نفع مردم است، و آن عبارت است از اينكه مردم به آن ايمان آورده دستوراتش را اطاعت كنند.

حال ببينيم آن بشارت چيست؟ در آيه شريفه، جمله‌(بَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا) با جمله‌( أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ-) اينكه مؤمنين نزد پروردگارشان قدم صدقى دارند تفسير شده، و منظور از(قَدَمَ صِدْقٍ) مقام و منزلت صادق و واقعى است، هم چنان كه آيه شريفه‌(فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيكٍ مُقْتَدِرٍ)[3] به آن اشاره نموده و مى‌فهماند كه مؤمنين مجلسى صدق نزد مالك مقتدر آسمانها و زمين دارند، چون ايمان آنجا كه باعث قرب و منزلت نزد خداى تعالى مى‌شود، قهرا صدق در ايمان باعث صدق در آن مقام و منزلت نيز هست، پس مؤمنين همانطور كه ايمانشان صادق است، منزلتشان نيز صادق است.

[1] اينها آيات آن كتاب، و قرآنى است روشنگر. سوره حجر، آيه 1

[2] كتابى است كه آياتش نخست محكم شده و سپس آياتش از ناحيه حكيمى خبير جدا جدا گشته است. سوره هود، آيه 1

[3] در مجلسى پسنديده نزد مالكى مقتدر. سوره قمر، آيه 55