نباشد بلكه مراد رحمت خاصه الهى باشد كه مخصوص بندگان مؤمن او است، بندگانى كه موجب شده‌اند تا خدا آنان را در دينشان يارى دهد و از شمول غضب الهى و عذاب ريشه كن كننده نجاتشان بخشد هم چنان كه در آيه زير در باره اين رحمت فرموده:(إِنَّا لَنَنْصُرُ رُسُلَنا وَ الَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يَوْمَ يَقُومُ الْأَشْهادُ)[1].

(وَ نَجَّيْناهُمْ مِنْ عَذابٍ غَلِيظٍ)- از ظاهر سياق بر مى‌آيد كه منظور از اين عذاب غليظ، همان عذابى است كه كفار قوم هود (ع) را به كام خود كشيد، در نتيجه جمله مورد بحث از قبيل عطف تفسير است نسبت به جمله قبلش. ولى بعضى‌[2] از مفسرين گفته‌اند: مراد از آن، عذاب آخرت است، ليكن اين نظريه خيلى قابل اعتنا نيست.

(وَ تِلْكَ عادٌ جَحَدُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ وَ عَصَوْا رُسُلَهُ وَ اتَّبَعُوا أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ ...) و در اين دو آيه دو بار از داستان قوم عاد خلاصه‌گيرى شده، بار اول خلاصه گيرى كرده و فرمود:( وَ تِلْكَ عادٌ جَحَدُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ وَ عَصَوْا رُسُلَهُ‌) ...(وَ يَوْمَ الْقِيامَةِ ) قوم عاد، آيات پروردگار خود را كه همه حكمت و موعظت بود انكار كردند و نيز معجزه‌اى كه راه رشد را بر ايشان روشن ساخته و حق را از باطل برايشان مشخص مى‌كرد حاشا نمودند با اينكه علم به حقانيت آن پيدا كردند و تلخيص بار دوم از كلمه‌(أَلا إِنَّ عاداً) شروع مى‌شود كه ان شاء اللَّه به آن مى‌رسيم.

[اشاره به اينكه عصيان و نافرمانى در برابر يك پيغمبر، عصيان در برابر همه پيامبران بشمار مى‌رود]

قوم عاد علاوه بر انكار آيات مشتمل بر حكمت و موعظت و انكار معجزه‌اى كه- گفتيم- راه رشد را بر ايشان روشن مى‌ساخت، رسولان پروردگار خود كه عبارت بودند از هود و انبياء قبل از آن جناب را نيز عصيان نمودند، خواهيد پرسيد كه قوم هود همزمان با انبياء قبل از خود نبودند چطور آنان را عصيان كردند؟ در پاسخ مى‌گوييم: عصيان يك پيغمبر، عصيان همه پيغمبران است براى اينكه دعوت همه انبياء به يك دين است، پس قوم هود اگر شخص هود پيغمبر (ع) را عصيان كردند با عصيان كردن او ساير انبياء را نيز عصيان كرده‌اند و اين مطلب از ظاهر كلام خداى تعالى در مواضعى ديگر نيز استفاده مى‌شود، مانند آيه شريفه‌(كَذَّبَتْ عادٌ الْمُرْسَلِينَ إِذْ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ هُودٌ أَ لا تَتَّقُونَ)[3] كه صريحا مى‌فرمايد:

[1] ما بطور حتم رسولان خود و آن افرادى را كه ايمان آوردند، هم در زندگى دنيا و هم در روزى كه گواهان بپاخيزند يارى مى‌كنيم. سوره مؤمن، آيه 51

[2] تفسير مجمع البيان، ج 3، جزء 11، ص 172.

[3] قوم عاد رسولان خدا را تكذيب كردند، آن زمان كه برادرشان هود به آنان گفت: چرا از خدا نمى‌ترسيد. سوره شعراء، آيه 123 و 124 .