مقام دعا به جان خود و عليه قوم خويش است، در مقامى است كه توقع دارد خداى تعالى او را از شر آنان حفظ كند و لازم است خداى تعالى را به عنوان رب و مدبر امور خود ياد كند به خلاف قومش كه خدا را رب خود نمى‌دانستند، پس مناسب همين بود كه خداى تعالى را رب خود بشمارد و به رابطه عبوديتى كه بين خود و ربش برقرار است تمسك بجويد تا توقعش برآورده شود به خلاف آن مقامى كه در آن مقام مى‌گفت:(تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّي وَ رَبِّكُمْ) كه در آنجا مى‌خواست عموميت سلطنت الهى و احاطه قدرتش را برساند.(فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ ما أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَيْكُمْ) اين قسمت از كلام هود (ع) به آخر جدال كفار نظر دارد كه گفتند:(إِنْ نَقُولُ إِلَّا اعْتَراكَ بَعْضُ آلِهَتِنا بِسُوءٍ) كه از آن به دست مى‌آيد قوم هود خواسته‌اند بطور قطع بگويند كه ايمان نخواهند آورد و بر انكار خود دوام و استمرار خواهند داد، و معناى جمله اين است كه اگر از ايمان آوردن به من اعراض مى‌كنيد و به هيچ وجه حاضر نيستيد امر مرا اطاعت كنيد، ضررى به من نمى‌زنيد زيرا من وظيفه الهى خود را انجام داده و رسالت پروردگارم را ابلاغ نمودم، و حجت بر شما تمام شده و نزول بلا بر شما حتمى گشت.

[معناى اين سخن هود (ع) به قوم خود كه گفت:(وَ يَسْتَخْلِفُ رَبِّي قَوْماً غَيْرَكُمْ وَ لا تَضُرُّونَهُ شَيْئاً)]

(وَ يَسْتَخْلِفُ رَبِّي قَوْماً غَيْرَكُمْ وَ لا تَضُرُّونَهُ شَيْئاً إِنَّ رَبِّي عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ حَفِيظٌ) اين قسمت از كلام هود (ع) تهديد قوم و اعلام به آثار سويى است كه جرم آنان به دنبال دارد، چون آن جناب قبلا به آنان وعده داده بود كه اگر از خداى تعالى طلب مغفرت كرده و به سوى او برگردند، ابر آسمان را مامور مى‌كند تا بر آنان ببارد و نيرويى بر نيروى آنان مى‌افزايد، و نهيشان كرده بود از اينكه از قبول دعوتش سر برتابند و به جرم شرك خود ادامه دهند كه در اين كار عذابى شديد هست.

اينك در اين جمله مورد بحث مى‌فرمايد: اگر روى برتابيد علاوه بر آنچه گفته شد، خداى تعالى شما را از بين مى‌برد و قومى ديگر خلق مى‌كند كه جاى شما را بگيرند و مانند شما نباشند و خلفاى خدا در زمين باشند چون انسان خليفه خدا در زمين است هم چنان كه خودش فرمود:(إِنِّي جاعِلٌ فِي الْأَرْضِ خَلِيفَةً)[1]، خود هود (ع) نيز براى قومش بيان كرده بود كه آنان خلفاى روى زمين بعد از قوم نوح‌اند و خداى تعالى در كلام مجيدش اين بيان آن جناب را آورده و فرموده است:(وَ اذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ وَ زادَكُمْ فِي الْخَلْقِ بَصْطَةً ...)

[1] همانا من در زمين خليفه خواهم گماشت. سوره بقره، آيه 30