پسنديده‌اش سوق دهد.

و اگر در اول آيه فرمود: و قيل- گفته شد و نام گوينده يعنى خداى تعالى را نبرد، و نفرمود: و قال اللَّه- خدا فرمود ، براى اين بود كه گوينده را تعظيم كند(يا نُوحُ اهْبِطْ بِسَلامٍ مِنَّا وَ بَرَكاتٍ عَلَيْكَ) معنايش و خدا داناتر است اين است كه: اى نوح از روى آب طوفانى، به روى خاك نازل شو، با سلامتى از عذاب طوفان، و با نعمت‌هايى پر بركت و خيرى كه از ناحيه ما بر تو نازل شده. و يا معنايش اين است كه نازل شو با تحيت و بركاتى كه از ناحيه ما بر تو نازل شده است.

(وَ عَلى‌ أُمَمٍ مِمَّنْ مَعَكَ)- اين جمله عطف است بر جمله عليك ، و اگر كلمه امم را نكره آورد، و نفرمود: و على الامم ، براى اين است كه دلالت بر تبعيض كند، يعنى بفهماند كه سلام و بركات ما شامل حال بعضى از امت‌هايى مى‌شود كه در كشتى با تو بودند، به دليل اينكه دنبال جمله مورد بحث بعضى از امت‌ها را استثناء نموده و فرمود:(وَ أُمَمٌ سَنُمَتِّعُهُمْ ثُمَّ يَمَسُّهُمْ مِنَّا عَذابٌ أَلِيمٌ).

[خطاب و امر به هبوط به نوح (ع) و همراهانش، دومين امر به هبوط به بشر، بعد از امر به هبوط آدم (ع) بوده است‌]

و اين خطاب يعنى خطاب‌(يا نُوحُ اهْبِطْ بِسَلامٍ مِنَّا وَ بَرَكاتٍ عَلَيْكَ ...) با در نظر گرفتن ظرفى كه اين خطاب در آن ظرف صادر شده ظرفى كه مى‌دانيم غير از جاندارانى كه در كشتى بودند هيچ نفس‌كشى در روى زمين باقى نمانده و همه غرق شده بودند، و در حالى اين خطاب صادر شده كه كشتى بر كوه جودى مى‌نشسته و خداى تعالى براى اهل كشتى قضاء رانده و حكم كرده بودند كه در زمين پياده شده و آن را آباد كنند و تا مدتى معين در آن زندگى كنند، خطابى عمومى بوده كه شامل همه بشر در تمام زمانها مى‌شده، از روزى كه از كشتى خارج شدند تا روز قيامت.

و اين خطاب نظير خطابى است كه از ناحيه خداى تعالى در روز هبوط آدم از بهشت به زمين صادر شد، و خداى تعالى آن را در قرآن مجيدش اين چنين حكايت كرده:( وَ قُلْنَا اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ إِلى‌ حِينٍ‌) ...(قُلْنَا اهْبِطُوا مِنْها جَمِيعاً فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ مِنِّي هُدىً فَمَنْ تَبِعَ هُدايَ فَلا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ، وَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ )[1]، و در جايى ديگر فرموده:

[1] و گفتيم از بهشت به زمين هبوط كنيد در حالى كه با يكديگر دشمن هستيد و در زمين تا مدتى معين مستقر گرديد ... همگى از بهشت هبوط كنيد، تا آن گاه كه از ناحيه من هدايتى به سوى شما آيد- كه البته خواهد آمد- پس كسانى كه هدايتم راى پيروى كنند نه خوفى خواهند داشت و نه اندوهگين مى‌شوند، و كسانى كه كفر ورزيده و آيات ما راى تكذيب كنند آنان ملازم با آتش خواهند بود، و در آن جاودانه مى‌مانند.

سوره بقره، آيات 36- 39