responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 10  صفحه : 301

(ما نَراكَ إِلَّا بَشَراً مِثْلَنا) را اينطور بيان كرده‌اند كه صاحبان اين سخن نوح (ع) را از نظر وزن اجتماعى با خود برابر دانسته و آن گاه نتيجه گرفته‌اند كه چه دليلى دارد كه ما تابع او باشيم.

اين مفسر در تفسير جمله مذكور گفته كه: كفار، دعوت نوح (ع) را با چهار دليل سست و باطل، رد كردند كه يكى از آن ادله اين بود كه وى مثل خود آنان يك بشر است، و از اين دليل نتيجه گرفته‌اند كه وى بطور اجمال برابر با ايشان است. و اين دليل كفار دلالت مى‌كند كه نوح (ع) از نظر خاندان و از نظر شخص خودش از طبقه عامه مردم و يا نزديك به آنان بوده نه از اشراف، البته اين اختصاص به آن جناب نداشته، بلكه همه پيامبران از طبقه متوسط جامعه خود بوده‌اند.

و وجه جوابى كه آنان داده‌اند اين است كه مساوات و برابرى يك پيامبر با مردمش مانع از آن است كه او بر مردمش تفوق و برترى پيدا كند، حتى در بين دو نفر كه از هر جهت مثل همند تفوق يكى بر ديگرى و اينكه يكى تابع باشد و ديگرى متبوع، يكى مطيع باشد و ديگرى مطاع، معقول نبوده و مستلزم ترجيح بلا مرجح است.[1] و اگر معناى آيه اين بوده باشد كه وى براى آيه كرده است، جا داشت كه قرآن كريم اينطور حكايت كند: انت مثلنا- تو مثل مايى و يا نراك مثلنا- ما تو را مثل خود مى‌بينيم نه اينكه بفرمايد:(ما نَراكَ إِلَّا بَشَراً مِثْلَنا) كه بشريت را براى نوح (ع) اثبات كنند، چه حاجتى به اين اثبات بود. و اگر منظور از اين جمله، آن معنايى باشد كه مفسر نامبرده برايش كرده، اصلا جمله، اضافى است، براى آنكه معنايى كه او كرده در جمله بعدى آمده كه گفتند: (وَ ما نَرى‌ لَكُمْ عَلَيْنا مِنْ فَضْلٍ‌)- ما براى تو فضيلتى بر خود نمى‌بينيم .

و تعجب اينجا است كه اين مفسر از جمله مورد بحث برابرى نوح (ع) با مردمش از نظر خاندان و شخصيت را نيز استفاده كرده، و از اين گذشته حكم كرده به اينكه همه انبياء اينطور بودند، با اينكه اولا كلام كفار هيچ دلالتى بر اين معانى نداشت، و ثانيا همه انبياء از طبقه متوسط جامعه خود نبودند، زيرا در اين سلسله جليله، پيامبرانى چون ابراهيم خليل و سليمان و أيوب (ع) بوده‌اند.

(وَ ما نَراكَ اتَّبَعَكَ إِلَّا الَّذِينَ هُمْ أَراذِلُنا بادِيَ الرَّأْيِ)- راغب در مفردات گفته: كلمه رذل - (به فتحه راء- و نيز كلمه رذال - به كسره راء)- به معناى هر چيز و هر كسى است كه به خاطر پستيش مورد تنفر باشد، و در قرآن كريم آمده كه:(مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِلى‌ أَرْذَلِ الْعُمُرِ)


[1] تفسير المنار، ج 12، ص 62، چاپ بيروت.

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 10  صفحه : 301
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست