(قُلْ أَ رَأَيْتُمْ)، بگو به من خبر دهيد(إِنْ أَتاكُمْ عَذابُهُ بَياتاً)، اگر عذاب خدا شبانه بيايد او نهارا ، و يا در روز فرا رسد، با اينكه عذابى است كه جز به ناگهانى نمى‌آيد چون شما از لحظه آمدنش خبر نداريد(ما ذا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ) ديگر مجرمين در آمدن چه چيز عجله و شتاب را درخواست مى‌كنند، آيا در آمدن عذاب درخواست عجله مى‌كنند با اينكه مجرم خودشان هستند و اگر عذاب بيايد گريبان غير آنان را نمى‌گيرد؟

بنا بر اين، در جمله (ما ذا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ‌) التفاتى از خطاب (ا رايتم- به من خبر دهيد) به غيبت (يستعجل) بكار رفته، و گرنه بايد مى‌فرمود: ما ذا تستعجلون منه و انتم مجرمون . و گويا نكته اين التفات اين باشد كه خواسته است رعايت حال مجرمين را كرده رو در رو به آنان نفرموده باشد كه شما مجرميد و چنين عذابى در پى داريد چون ملاك و علت عذاب در شما هست و آن ارتكاب جرم است.

و توبيخ از جهت دوم اين است كه ايمان آوردن را تاخير انداخته‌اند براى روزى كه ديگر ايمان سودى به حالشان نداشته باشد، و آن روز نزول عذاب است، چون در آن روز پديدار شدن نشانه‌هاى عذاب بطور قطع ناگزيرشان مى‌كند به اينكه ايمان بياورند. آرى، اين معنا تجربه شده كه آدمى وقتى مشرف به هلاكت مى‌شود ايمان مى‌آورد. از سوى ديگر ايمان، خود توبه‌اى است، و توبه در هنگام پديدار شدن نشانه‌هاى عذاب و لحظه‌اى كه آدمى مشرف به مرگ مى‌شود قبول نمى‌شود، لذا فرمود:(أَ ثُمَّ إِذا ما وَقَعَ) العذاب آمنتم به آيا گذاشتيد وقتى كه عذاب واقع شد به آن (به قرآن و يا به خداى تعالى) ايمان آورديد؟ أ لن يعنى آيا در اين لحظه ايمان آورديد؟ در حالى كه:(وَ قَدْ كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ) قبلا خود شما درخواست مى‌كرديد زودتر آن عذاب بيايد، و معناى اين استعجالتان اين بود كه بفهمانيد ما اعتنايى به اين عذاب نداريم، در حقيقت با اين درخواست خود مى‌خواستيد تهديد خداى تعالى را تحقير و استهزاء كنيد.

(ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذابَ الْخُلْدِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا بِما كُنْتُمْ تَكْسِبُونَ) اين معنا به ذهن نزديكتر است كه آيه شريفه متصل باشد به آيه‌(لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ)، كه در اين صورت آيه اول حتمى بودن وقوع عذاب بر مشركين و نابود كردن آنان را بيان مى‌كند، و آيه دوم اين نكته را مى‌رساند كه بعد از وقوع عذاب به آنان گفته مى‌شود: حال بچشيد عذاب جاودانه را كه همان عذاب آخرت است، و شما در اين روز كيفر نمى‌شويد مگر به عمل خودتان، همان اعمالى كه مى‌كرديد و همان گناهانى كه مرتكب مى‌شديد و اين است سزاى شما. و اين خطاب (ذوقوا: بچشيد) خطاب زبانى نيست، بلكه خطاب تكوينى است،