نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 189
میگویند بانی اصلی آیین مزدکی ، مردی زردشت نام از اهل فسای شیراز بود
و به نوعی مانویت دعوت میکرد مخالف کیش رسمی مانوی . این مرد دعوت
خود را در روم ظاهر کرد و سپس به ایران سفر کرد و به دعوت پرداخت در
روم این شخص به نام " بوندس " معروف بوده است . کریستن سن پس از
ذکر مطلب بالا میگوید :
بنابراین دین مزدک همان آیین " درست دین " است که " بوندس "
انتشار داد ، اگر این شخص مانوی یعنی بوندس پس از شروع به دعوت جدید
در روم ، به ایران رهسپار شد تا عقائد خود را تبلیغ کند ، میتوان حدسی
قریب به یقین زد که اصل او ایرانی بوده است . کلمه " بوندس " شباهتی
به اعلام ایرانی ندارد ، ولی میتوان آنرا لقب این شخص دانست . نه تنها
کتب اسلامی که ماخوذ از " خوذای نامگ " هستند ، بلکه الفهرست هم که
منبع دیگر داشته مؤسس فرقه مزدکیه را شخصی دانسته مقدم بر مزدک ، و در
خوذای نامگ اسم او را زردشت قید کردهاند ، و از این جا نام فرقه "
زردشتگان " پیدا شده است . . . بنابراین به طور تحقیق میتوان گفت که
" بوندس " و زردشت اسم یک شخص بوده است و زردشت نام اصلی آورنده
این دین است و این شخص با پیامبر مزدیسنان همنام بوده است . پس نتیجه
این میشود که فرقه مورد بحث ما یکی از شعب مانویه بوده که قرب دو قرن
قبل از مزدک در کشور روم تاسیس یافته و مؤسس آن یکنفر ایرانی زردشت
نام پسر " خورگان " از مردم " پسا " بوده است . . . از اشارات
مندرجه در کتب عربی چنین مستفاد میشود که زردشت ( فسائی ) پیشوایی بوده
که دعوت او فقط جنبه نظری داشته است ، اما مزدک که مرد عمل بوده و به
قول طبری در نزد طبقه عامه خلیفه زردشت به شمار میآمده است ، رفته رفته
نام مؤسس اصلی را تحت الشعاع قرار داد و در همان عهد خود ، فرقه را به
اسم مزدکیه مشهور نمود . از این رو در ادوار بعد مردمان پنداشتهاند
نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 189