توحید - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 35

غزلی است از حافظ و حاجی سبزواری آن را استقبال کرده است . در این‌ زمینه ، دیگر زبان شعرای ما پر است و نمی‌خواهیم واردش بشویم . فقط همین‌ قدر می‌خواهیم اشاره کنیم به این مطلب که عرفا عشق الوهی را در فطرت همه‌ انسانها می‌دانند . حتی راجع به آیه " « و قضی ربک الا تعبدوا الا ایاه " [1] ( خدا حکم کرده است که جز او هیچ چیزی را پرستش نکنید ) - برای اینکه بدانید که مطلب را تا کجاها برده‌اند - عرفا یک حرفی گفته‌اند که داد و قال فقها را بلند کرده‌اند . عرفا گفتند این قضا قضای تکوینی‌ است و اجتناب ناپذیر است ( اتفاقا از ابن عباس هم روایتی در همین‌ زمینه هست ) یعنی برای بشر امکان ندارد غیر خدا را پرستش کند . می‌گوید پس بت‌پرست چیست ؟ می‌گوید بت‌پرست هم خودش نمی‌داند خدا را پرستش‌ می‌کند ، طبیعتش او را به دنبال خدا راه انداخته است ولی اشتباه در تطبیق می‌کند . در همین‌جا یک حرفهایی زدند که دیگر سرو صدا هم راه‌ انداخته :

مسلمان گر بدانستی که بت کیست

یقین کردی که دین در بت‌پرستی است

این یک طنزی به این مطلب است ، نه اینکه بخواهد بت‌پرستی به این‌ مفهوم کثیفش را تأیید کند . می‌خواهد بگوید آن بت‌پرست هم در واقع‌ خداپرست است ، یعنی آن حس پرستش واقعی خداست که او را به این طرف و آن طرف کشانده ، منتها خدا را گم کرده ، معبود واقعی خودش را گم کرده ، حقیقت را گم کرده ، به مجاز چسبیده اما علت چسبیدنش به مجاز ، آن حس‌ واقعی است که او را به دنبال حقیقت روان کرده است .

نظر فلاسفه و روان‌شناسان جدید

این طور نیست که علمای جدید ( روان‌شناسان و فیلسوفان جدید ) این مطلب‌ را تأیید نکرده باشند . نمی‌خواهم بگویم وحدت نظر کاملی وجود دارد ولی‌

[1] اسراء / . 23

نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 35

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست