نام کتاب : تعلیم و تربیت در اسلام نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 327
سیسال روی حالات روانی مذهبی مردم آزمایش کرده ، رسیده به اینجا که برای
حس مذهبی اصالت قائل شده است .
این حس که یک حس انسانی است ، در تربیت ، اگر بنا بشود تربیت
کامل باشد [ باید تقویت گردد ] . یک انسان کامل یا نیمه کامل ، این
قسمت از وجودش نمیتواند تعطیل باشد کمااینکه هیچ قسمت دیگر از قسمتهای
اصیل وجود او نمیشود تعطیل باشد . هر قسمتی از قسمتهای وجود انسان ، چه
حیوانیش ( یعنی مشترکات انسان و حیوان ) و چه انسانی محض ، اگر تعطیل
بشود ، او یک انسان ناقص است . در این جهت هم باز نیازی نیست که ما
بگوئیم اسلام به مسئله عبادت و پرستش و دعا اهمیت داده است و این حس
را در انسان پرورش میدهد . این معلوم است که قسمتی از هر دینی عبادت
است و شاید درباب دینها اگر ایرادی میگیرند ، افراط در مسئله عبادت
است نه کم اهمیت دادن به آن و یا نادیده گرفتن آن .
پاسخ به یک ایراد
ولی در اینجا مسئله دیگری است که درباب عبادت حتما باید آن را ذکر
کنیم و آن اینست که ممکن است کسی بگوید که اتفاقا در ادیان و لااقل در
اسلام که اکنون مورد بحث ماست ، علیرغم اینکه دین و مذهب است و باید
در آن ، حس نیایش و پرستش تقویت شده و پرورش یافته باشد - هیچ
عنایتی به این حس نیست . آن عبادتی که در ادیان آمده است ، به حس
نیایش کاری ندارد ، یا به طمع کار دارد که باید با آن مبارزه کرد ، و یا
به ترس کار دارد که با آن هم باید مبارزه کرد . عبادت در ادیان جز
معامله چیزی نیست ،
نام کتاب : تعلیم و تربیت در اسلام نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 327