نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 78
وحدت در اضافه ، وحدت در جزء و کل ، وحدت در قوه و فعل ، که مجموعا
هشت وحدت میشود و در این دو بیت بیان شدهاند :
در تناقض هشت وحدت شرط دان
وحدت موضوع و محمول و مکان
وحدت شرط و اضافه ، جزء و کل
قوه و فعل است ، در آخر زمان
پس اگر بگوییم : " انسان ، خندان است " ، " اسب خندان نیست "
تناقض نیست ، زیرا موضوعها وحدت ندارند ، و اگر بگوییم : " انسان
خندان است " ، " انسان چهار پا نیست " تناقض نیست ، زیرا محمولها
وحدت ندارند ، اگر بگوییم : " اگر کسوف رخ دهد نماز آیات واجب است
و اگر رخ ندهد نماز آیات واجب نیست " تناقض نیست زیرا شرطها
مختلفاند . اگر بگوییم : " انسان در روز نمیترسد " ، " انسان در شب
میترسد " تناقض نیست ، زیرا زمانها مختلفاند . اگر بگوییم : " وزن
یک لیتر آب در روی زمین یک کیلوگرم است و در فضای بالا مثلا نیم
کیلوگرم است " تناقض نیست ، زیرا مکانها مختلفاند . " علم انسان
متغیر است " ، " علم خدا متغیر نیست " تناقض نیست ، زیرا اضافهها
، یعنی مضافالیههای دو موضوع مختلفند . اگر بگوییم : " کل مساحت تهران
1600 کیلومتر مربع است " و " بخشی از مساحت تهران ( مثلا شرق تهران )
1600 کیلومتر مربع نیست " تناقض نیست ، زیرا از لحاظ جزء و کل
مختلفاند . اگر بگوییم : " هر نوزاد انسان بالقوه مجتهد است " ، و "
بعضی از نوزادهای انسان بالفعل مجتهد نیستند " تناقض نیست ، زیرا از
لحاظ قوه و فعلیت اختلاف
نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 78