نام کتاب : انسان و ایمان نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 49
اینگونه کارها ، کارهائی است موافق و ملایم با میل ، و مستقیما با لذت
و رنج سر و کار دارد کار لذت آور با نوعی جاذبه ، انسان را به سوی خود
میکشد و کار رنج آور با نوعی دافعه ، انسان را از خود دور میسازد .
فعالیتهای تدبیری کارهائی است که خود آن کارها جاذبه یا دافعهای
ندارند و غریزه و طبیعت ، انسان را به سوی آن کارها نمیکشاند و یا از
آنها دور نمیسازد ، انسان را به حکم عقل و اراده به خاطر مصلحتی که در
آنها نهفته است و یا به خاطر مصلحتی که در ترک آنها میبیند آنها را
انجام میدهد یا ترک میکند ، یعنی علت غائی و نیروی محرک و
برانگیزاننده انسان مصلحت است نه لذت لذت را طبیعت تشخیص میدهد و
مصلحت را عقل لذت برانگیزاننده میل است و مصلحت برانگیزاننده اراده
انسان از کارهای التذاذی در حین انجام کار لذت میبرد ولی از کارهای
مصلحتی لذت نمیبرد اما از تصور اینکه گامی به سوی مصلحت نهائی - که خیر
و کمال و یا لذتی در آینده است - نزدیک میشود خرسند میگردد فرق است
میان کاری که لذت بخش و مسرت آفرین باشد یا کاری که لذتی نمیبخشد و
احیانا رنج آور است ولی انسان با رضایت و خرسندی آن رنج را تحمل میکند
کارهای مصلحتی در اثر دوردست بودن نتیجه ، لذت آور و بهجت زا نیستند ،
اما رضایت بخش هستند لذت و رنج از مشترکات انسان و حیوان است ، اما
رضایت و خرسندی و یا کراهت و نارضایی از مختصات انسان است ، همچنانکه
آرزو داشتن از مختصات بشر است رضایت و کراهت و آرزو در قلمرو و
معقولات و در حوزه تفکرات بشر واقعند نه در حوزه
نام کتاب : انسان و ایمان نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 49