نام کتاب : انسان کامل نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 151
این را بعد شرح میدهیم . مکتب دیگر ، مکتب اهل حدیث است . اخباریون و
اهل حدیث ، عقل را با این همه ارزش فراوانی که [ حکما ] برای آن قائل
هستند ، انکار میکنند ، یعنی میگویند آنقدرها هم که شما برای عقل ارزش
قائل هستید ، ارزش ندارد .
بیش از اینها ، در عصر جدید مکتب حسیون بر ضد مکتب عقلیون قیام کرد
. در این سه چهار قرن اخیر ، مکتب حسیون بیشتر رونق داشت . حسیون گفتند
: عقل این همه ارزشی را که شما برایش قائل هستید ، ندارد ، عقل خیلی
اهمیت ندارد ، نوکر حس است ، اصل در انسان ، حواس و محسوسات انسان
است . عقل حداکثر کاری که میتواند بکند این است که در مورد فرآوردههای
حواس یک عملیاتی انجام دهد . شما کارخانهای را در نظر بگیرید که در آن
کارخانه مواد خامی وارد میشود . بعد دستگاههای کارخانه ، آن مواد را
تجزیه میکنند . اگر کارخانه ریسندگی و بافندگی است ، مثلا اول پنبهها را
پاک میکنند ، بعد رشته میکنند و بعد آنها را به شکل خاصی میبافند . عقل
، کارخانهای است که کاری از آن ساخته نیست ، مگر اینکه روی مواد خامی
که از راه حس بدست آمده است ، عملیاتی انجام دهد . ولی البته مکتب
عقلیون به کلی از اعتبار نیفتاده است ، باز مکتب عقلیون سرپای خود
ایستاده است که حال نمیخواهم بحث عقلیون را در مقابل غیر عقلیون به طور
تفصیل مطرح کنم ، بلکه میخواهم نظر اسلام را بیان کنم .
نام کتاب : انسان کامل نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 151