نام کتاب : اصول فلسفه و روش رئالیسم 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 46
خاتمه مقاله
از بیان گذشته چند نکته زیر روشن میشود :
نکته 1
نظر به اینکه سنخ بحث فلسفی با سنخ بحثهای علمی دو سنخ صد در صد
مختلف میباشد هیچگاه یک مسأله علمی از هیچ علم ، جزء بحث فلسفی نبوده
و متن بحث فلسفی قرار نخواهد گرفت ، بلکه هرگونه بحث و کاوش فلسفی (
الهی یا مادی ) از بحثهای علمی کنار میباشد و به روش خاصی که از بود و
نبود سخن گوید
>
انتزاع : انتزاع در اصطلاح فلسفه و روانشناسی معمولا به یک عمل خاص
ذهنی گفته میشود که آن را " تجرید " نیز میتوان نامید ، به این نحو که
ذهن پس از آنکه چند چیز مشابه را درک کرد آنها را با یکدیگر مقایسه
مینماید و صفات مختص هر یک را از صفت مشترک آنها تمیز میدهد و از آن
صفت مشترک یک مفهوم کلی میسازد که بر همه آن افراد کثیره صدق میکند .
در این هنگام گفته میشود که این مفهوم کلی از این افراد انتزاع شده است
، مثل مفهوم انسان که از زید و عمرو و غیره انتزاع شده است .
در اصطلاحات فلسفی کلمه " انتزاع " در موارد دیگر نیز استعمال میشود.
در اینجا منظور از این تعبیر صرفا این است که فلسفه براساس یک مسأله
علمی استدلال فلسفی میکند و نتیجه فلسفی میگیرد و به اصطلاح یک مسأله علمی
را صغرای قیاس فلسفی خود قرار میدهد ( نه کبری ) و از روی اصول کلی خود
یک نتیجه فلسفی استنتاج میکند .
پس معلوم شد در عین اینکه فلسفه غیر از علم است ، بین ایندو رابطه
خاصی برقرا ر است که هم علم از فلسفه استفاده میکند و هم فلسفه از علم .
در ضمن مقالات آینده خواهد آمد که نیازمندی علوم به فلسفه منحصر به این
جهت که گفته شد نیست ، بلکه جمیع قوانین کلی علمی قانون بودن و قطعی
بود نشان متوقف به یک سلسله اصول کلی است که فقط فلسفه میتواند
عهدهدار صحت آن اصول باشد .
نام کتاب : اصول فلسفه و روش رئالیسم 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 46