نام کتاب : اسلام و مقتضیات زمان 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 342
کلی و همیشگی و همه جائی داشته باشد ، بلکه در هر زمان دستور اخلاق باید
یکجور باشد . این مطلب را ما باید بحث کنیم تا معلوم شود که آیا صحیح
است یا نه ؟
این حرف درست نیست . به کسانی که این حرف را زدهاند میگوئیم چیزی
که اجتماع آن را خوب میداند و چیزی که اجتماع آن را بد میداند ، یعنی چه
؟ مسألهای است که شاید عنوان کننده اولیه آن مسلمین بودهاند و آن ،
مسأله حسن و قبح عقلی است . حسن یعنی نیکوئی ، زیبائی ، و قبح یعنی بدی
و زشتی . حسن و قبح عقلی در مقابل حسن و قبح غیر عقلی یعنی چه ؟ ما یک
زشتی و زیبائی داریم مثل این که صورت آدمی را میگویند صورت زیبائی است
و صورت آدم دیگر را میگویند صورت زشتی است . فلانکس دارای چشمان
زیبائی است ، فلانکس دارای چشمان زشتی است . در میان حیوانات فلان
حیوان مثلا آهو حیوان زیبائی است اما مثلا کلاغ حیوان زشتی است . حسن و
قبح به این صورت ، امروز یکی از علمهای دنیا است . میگویند شناخت
زیبائی ، علم زیبائی .
حسن و قبح عقلی یعنی زشتی و زیبائی چیزهائی که به چشم دیده نمیشوند .
خود آن چیزها را عقل درک میکند و قاعدتا زشتی و زیبائی آنها را هم عقل
درک میکند . مثلا شخصی در بیابانی غریب است و در حال غربت بیمار میشود
. بعد یک آدم ناشناسی که اصلا او را نمیشناسد ، همین قدر احساس میکند که
این آدم غریب و بیمار است . بدون اینکه هیچگونه توقعی داشته باشد فورا
او را به بیمارستان برده ، وسائل معالجه او را فراهم و
نام کتاب : اسلام و مقتضیات زمان 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 342