نام کتاب : نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 27
6 - اتحاد اسلام . ظاهرا ندای اتحاد اسلام را در برابر غرب اولین بار
سید جمال بلند کرده [1] . منظور از اتحاد اسلام ، اتحاد مذهبی که امری
غیر عملی است ، نبود . منظور اتحاد جبههای و سیاسی بود یعنی تشکیل صف
واحد در مقابل دشمن غارتگر [2] .
سید به مسلمانان هشدار میداد که " روح صلیبی " همچنان در غرب مسیحی
، بالاخص در انگلستان زنده و شعلهور است . غرب علی رغم اینکه با ماسک
آزادمنشی ، تعصب را نکوهش میکند خود در دام تعصب ( خصوصا تعصب مذهبی
علیه مسلمانان ) سخت گرفتار است . سید علی رغم آنچه فرنگی مابان ،
تعصب را نکوهش میکنند ، مدعی بود تعصب بد نیست ، تعصب مانند هر چیز
دیگر افراط و تفریط و اعتدال دارد . افراط در تعصب که در انسان حس
جانبداری بی منطق و کور ایجاد میکند بد است ، اما تعصب به معنی "
تصلب " و غیرت حمایت از معتقدات معقول و منطقی نه تنها بد نیست ،
بسیار مستحسن است . سید میگفت :
" اروپائیان ، چون اعتقاد دینی مسلمانان را استوارترین پیوند میان
آنان میبینند ، میکوشند تا با نام مخالفت با تعصب این پیوند را سست
کنند ولی خود بیش از هر گروه و کیش به تعصب دینی گرفتارند . گلادستون
[1] استاد محیط طباطبائی در کتاب " نقش سید جمال در بیداری مشرق
زمین " بحث جالبی در این زمینه کرده و نادر را پیشقدم دانستهاند .
[2] رجوع شود به مقاله " الغدیر و وحدت اسلامی " در کتاب " یادنامه
علامه امینی " [ یا کتاب " شش مقاله " اثر استاد شهید ] و بحثهای
آقای محیط طباطبائی در کتاب " نقش سید جمال الدین در بیداری مشرق زمین
" صفحات 77 - . 128
نام کتاب : نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 27