نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 198
گناهکاران را بانگ میزنند که :
« و امتازوا الیوم ایها المجرمون »[1] .
" از مردم پاک جدا شوید ای ناپاکان " .
در آنجا پدر از پسر ، و پسر از پدر جدا میگردد ، هر کس جزای عمل خودش
را دریافت میکند .
« و لا تزر وازرش وزر اخری »[2] .
" هیچکس بار دیگری و گناه دیگری را به دوش نمیگیرد " .
این تفاوت از اینجا پیدا شده که آخرت ، جهان فعلیت محض است و دنیا
جهان حرکت ، یعنی جهان آمیختگی استعداد با فعلیت . فعلیتهای محض از
یکدیگر تأثیر نمیپذیرند و با یکدیگر ترکیب نمیشوند ولی فعلیتهای آمیخته
تأثیر پذیرند و قابل ترکیب شدن هستند . از این رو در دنیا " جامعه "
به وجود میآید که نوعی ترکیب و وحدت انسانهاست ، و در آخرت " جامعه
" مفهوم ندارد ، در دنیا تأثیر و تأثر تدریجی و فعل و انفعال هست ولی
در آخرت نیست ، در دنیا اگر کسی با نیکوکاران بنشیند از مجالست با
آنان نیکی میپذیرد و اگر با بدان بنشیند گمراه میگردد . مولوی میگوید :
میرود از سینهها در سینهها
از ره پنهان صلاح و کینهها
فردوسی میگوید :
به عنبر فروشان اگر بگذری
شود جامه تو همه عنبری
اگر بگذری سوی انگشت گر
از او جز سیاهی نیابی دگر
ولی در جهان دیگر اگر انسان تا ابد با نیکوکاران بنشیند درجهاش بالا
نمیرود و اگر هم با بدکاران بنشیند تنزل نمیکند ، آنجا مجالست و همنشینی
مؤثر نیست و هیچ چیز اثر نمیگذارد . در آنجا صلاح و کینهها از سینهها به
سینهها راه نمییابد . در آنجا نه از مجالست با عنبر فروش بوی خوش عائد
میشود و نه از
[1] یس / . 59
[2] انعام / 164 ، اسراء / 15 ، فاطر / 18 ، زمر / 7 ، نجم / 38.
نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 198