نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 197
در این حدیث ، مجموع دوره وجود انسان به دوره سال تشبیه شده و هر یک
از دنیا و آخرت به یکی از دو فصل سال تشبیه شده است ، دنیا فصل کشت
کردن ، و آخرت فصل محصول برداشتن است .
. 4 سرنوشت اختصاصی و مشترک :
چهارمین تفاوتی که بین نظام دنیا و نظام آخرت سراغ داریم این است که
سرنوشتها در دنیا تا حدی مشترک است ولی در آخرت هر کس سرنوشتی
جداگانه دارد . منظور این است که زندگی دنیا اجتماعی است و در زندگی
اجتماعی همبستگی و وحدت حکمفرماست ، کارهای خوب نیکوکاران در سعادت
دیگران مؤثر است و کارهای بد بدکاران نیز در جامعه اثر میگذارد و به
همین دلیل است که مسؤولیتهای مشترک نیز وجود دارد . افراد یک جامعه
مانند اعضاء و جوارح بدن ، کم و بیش جور یکدیگر را باید بکشند ، اختلال
یکی از آنها موجب زوال سلامت از عضوهای دیگر میگردد ، مثلا اگر کبد خوب
کار نکند ، ضرر آن به عضوهای دیگر هم میرسد .
به واسطه سرنوشت مشترک داشتن افراد اجتماع است که اگر یک نفر
بخواهد گناهی مرتکب شود بر دیگران لازم است مانع او گردند . رسول اکرم (
صلی الله علیه و آله و سلم ) تأثیر گناه فرد را بر جامعه ضمن مثلی بیان
کردهاند که گروهی سوار کشتی بودند و کشتی در دریا حرکت میکرد ، یکی از
مسافران ، در جایی که نشسته بود مشغول سوراخ کردن کشتی شد ، دیگران به
عذر اینکه جایگاه شخص خودش را سوراخ میکند متعرض او نشدند و کشتی غرق
شد ، ولی اگر دستش را گرفته و مانع کارش میشدند هم خود جان به سلامت
میبردند و هم او را نجات میدادند [1] .
در دنیا خشک و تر با هم میسوزند و یا با هم از سوختن مصون میمانند .
در جامعه که گروهی زندگی مشترک دارند و در آن ، هم بدکار هست و هم
نیکوکار ، گاهی بدکاران از ثمره کار نیکوکاران منتفع میگردند و گاهی مردم
بیگناه از صدمه گناهکاران آسیب میبینند .
ولی جهان دیگر چنین نیست ، در آنجا محال است که کسی در عمل دیگری
سهیم گردد ، نه کسی از ثمره کار نیکی که خودش در آن سهمی نداشته است
بهرهمند میشود و نه کسی از کیفر گناهان دیگران معذب میگردد . آخرت خانه
جدایی و " فصل " است ، بین خوب و بد جدایی میاندازد ، ناپاکان را از
پاکان منفصل میکند ،
[1] اصول کافی .
نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 197