نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 152
این سوره بالحنی پر از عطوفت ، خاطر شریف رسول اکرم ( صلی الله علیه
و آله و سلم ) را که گویی از ناملایمات آزرده گشته بود نوازش میدهد ،
گوشزد میکند که چگونه خدا بار سنگین وی را از دوشش برداشته و سختیش را
مبدل به آسانی کرده است ، آنگاه به شیوه علوم تجربی از یک جریان واقع
شده و مشهود استنتاج کرده میگوید : " پس ، با سختی آسانیی هست " یعنی
از اینکه در گذشته باری بر دوش تو بود و ما آن را برداشتیم و نامت را
بلند ساختیم و به تو بردباری و قدرت تحمل دادیم ، چنین نتیجه بگیر که :
" حتما با هر سختی آسانیی هست " .
سپس برای تثبیت نتیجه و اطمینان دادن به قطعی بودن آن ، تکرار میکند
" با سختی آسانیی هست " .
نکته جالب این است که بعد از نتیجه گرفتن این فرمول کلی ، خط مشی
آینده را نیز بر همین اساس تعیین میفرماید ، میگوید :
" پس وقتی فراغت یافتی ، به کوشش پرداز " .
یعنی چون آسانی در شکم تعب و رنج قرار داده شده است ، پس هر وقت
فراغت یافتی خود را مجددا به زحمت بینداز و کوشش را از سر بگیر .
این خصوصیت ، مربوط به موجودات زنده ، بالاخص انسان است که سختیها و
گرفتاریها مقدمه کمالها و پیشرفتهاست . ضربهها ، جمادات را نابود
میسازد و از قدرت آنان میکاهد ولی موجودات زنده را تحریک میکند و
نیرومند میسازد .
" بس زیادتها که اندر نقصها است " .
مصیبتها و شدائد برای تکامل بشر ضرورت دارند . اگر محنتها و رنجها
نباشد بشر تباه میگردد . قرآن کریم میفرماید :
« لقد خلقنا الانسان فی کبد »[1] .
" همانا انسان را در رنج و سختی آفرینش دادهایم " .
آدمی باید مشقتها تحمل کند و سختیها بکشد تا هستی لایق خود را بیابد . تضاد و کشمکش ، شلاق تکامل است . موجودات زنده با این شلاق راه خود را
به سوی کمال میپیمایند . این قانون ، در جهان نباتات ، حیوانات و
بالاخص انسان صادق است . [1] بلد / [4]
نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 152