عدل الهی - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 142

تفکیک ناپذیرند . به قول حافظ ، " چراغ مصطفوی " و " شرار بولهبی " با یکدیگر توأمند : در این چمن ، گل بی خار کس نچید ، آری چراغ مصطفوی با شرار بولهبی‌ است و هم او به اصل تجزیه ناپذیری اجزاء جهان اشاره می‌کند آنجا که می‌گوید :

در کارخانه عشق از کفر ناگزیر است

آتش که را بسوزد گر بولهب نباشد

نظام کل

تا اینجا سخن از ارتباط و پیوستگی اشیاء در وجود و هستی ، و تجزیه‌ ناپذیری جهان بود . صرف نظر از این جهت ، مطلب دیگری را باید در نظر گرفت ، و آن اینکه اشیاء از نظر خوبی و بدی اگر تنها و منفرد و مستقل از اشیاء دیگر در نظر گرفته شوند یک حکم دارند و اگر جزء یک نظام و به‌ عنوان عضوی از اندام در نظر گرفته شوند حکم دیگری پیدا می‌کنند که احیانا ضد حکم اولی است . بدیهی است که همانطور که اشیاء منفرد واقعی اگر به‌ صورت نظام فرض شوند ، وجود واقعی شان انفرادی است و وجود عضوی و اندامی و ارگانیک شان اعتباری است ، اگر اشیائی که واقعا و تکوینا جزء و عضو یک نظامند ، به صورت منفرد در نظر گرفته شوند ، وجود واقعی شان‌ وجود عضوی و اندامی و ارگانیک است و وجود انفرادی شان ، وجود اعتباری . اکنون می‌گوییم : اگر بطور منفرد از ما بپرسند که آیا خط راست بهتر است یا خط کج ؟ ممکن است بگوییم خط راست بهتر از خط کج است . ولی اگر خط مورد سؤال ، جزئی از یک مجموعه باشد ، باید در قضاوت خود ، توازن مجموعه را در نظر بگیریم . در یک مجموعه بطور مطلق نه خط مستقیم پسندیده است و نه خط منحنی ، چنانکه در چهره ، خوب است " ابرو " منحنی باشد و بینی کشیده‌ و مستقیم ، خوب است دندان سفید باشد و مردمک چشم مشکی یا زاغ . درست‌ گفته آنکه گفته است :

" ابروی کج ار راست بدی کج بودی " .

در یک مجموعه ، هر جزء ، موقعیت خاصی دارد که بر حسب آن ، کیفیت‌ خاصی برازنده اوست :

" از شیر حمله خوش بود و از غزال رم " .

در یک تابلوی نقاشی حتما باید سایه روشن های گوناگون و رنگ آمیزی های‌

نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 142

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست