عدل الهی - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 140

در هر حال بهتر این است که نخست ، وضع موجود را بررسی کنیم و آن را نیکتر بشناسیم ، آنگاه به دنبال " طرحی بهتر " فکر خود را خسته کنیم . شاید هم در یک بررسی جدی همین وضع کنونی را بپسندیم . برای مطالعه جهان‌ حاضر لازم است پدیده‌های بلا و مصیبت را از دو نظر مورد بحث قرار دهیم : . 1 شرور در نظام کل جهان چه موقعیتی دارند ؟ . 2 ارزش شرور از نظر خود آنها چیست ؟ در قسمت اول ، بحث این است که آیا در نظام کل جهان ، شرور ، قابل‌ حذف اند ؟ و به عبارت دیگر آیا جهان ، منهای شرور ممکن است ؟ یا آنکه‌ بر خلاف آنچه که در نظر بدوی تصور می‌شود ، حذف آنها از جهان ، یعنی جهان‌ منهای شرور ، غیرممکن است و نبودن مصائب مساوی است با نابودی جهان ، و به عبارت دیگر ، شرور جهان از خیرات آن ، تفکیک ناپذیرند . در قسمت دوم ، بحث این است که آیا مصائب فقط زیانمندند ؟ و به‌ اصطلاح دارای ارزش منفی هستند ؟ یا فوائد و آثار مثبت هم دارند و بلکه‌ آثار منفی آنها در جنب آثار مفید و مثبتشان صفر است .

اصل تفکیک

از آنچه در بحث " تبعیض " و در بحث " شر ، امری نسبی است " گفته‌شد تا حد زیادی روشن گشت که شرور ، غیر قابل تفکیک از خیرات‌اند ، زیرا شروری که از نوع فقدانات و اعدامند ، به عبارت دیگر خلاهایی از قبیل جهل و عجز و فقر که در نظام آفرینش وجود دارد ، تا آنجا که به نظام‌ تکوین ارتباط دارد ، از قبیل عدم قابلیت ظرفیتها و نقصان امکانات است‌ ، یعنی در نظام تکوین برای هر موجودی هر درجه از نقص هست ، به علت‌ نقصان قابلیت قابل است نه به علت امساک فیض تا ظلم یا تبعیض تلقی‌ شود . آنچه از این امور به عدم قابلیت ظرفها و نقصان امکانات مربوط نیست همانهاست که در حوزه اختیار و مسؤولیت و اراده بشر است و بشر به‌ حکم اینکه موجودی مختار و آزاد و مسؤول ساختن خویش و جامعه خویش است‌ باید آنها را بسازد و خلاها را پر کند و این است یکی از جهات خلیفة اللهی انسان . اینکه انسان اینچنین آفریده شده و چنین مسؤولیتی دارد جزئی‌ از طرح نظام احسن است ، و اما شروری که وجودی هستند و در وجود فی نفسه‌ خود خیرند و در وجود لغیره شر ،

نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 140

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست