نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 111
سنت الهی
آنچه در اصطلاح فلسفه به نام " نظام جهان " و " قانون اسباب "
خوانده میشود در زبان دین " سنت الهی " نامیده میشود . قرآن کریم در
چند جا گفته است که :
" هرگز در سنت خدا تغییری نخواهی یافت " [1] .
یعنی کار خدا شیوه مخصوص و فرمول ثابتی دارد و تغییرپذیر نیست .
در سوره فاطر ، این مضمون بطور مکرر و مؤکد یاد شده است :
« فلن تجد لسنة الله تبدیلا 0 و لن تجد لسنة الله تحویلا » [2] .
هرگز در سنت خدا تبدیلی نمییابی ( یعنی سنت الهی تبدیل به سنت دیگر
نمیشود ، مثل اینکه قانونی نسخ شود و قانونی دیگر جای آن را بگیرد ) و
هرگز در سنت خدا تغییری نمییابی ( نظیر اینکه در یک قانون قراردادی ،
تبصرهای اضافه میشود و یا قسمتی از آن لغو میشود و تغییراتی در آن داده
میشود بدون آنکه اصل قانون لغو شود ) .
شگفت جملهای است از شگفت کتابی ! چه عظیم است قرآن ! پیشروی دانشها
، رفیق پرهیزکاران . اندیشه بزرگ فیلسوفان سالها کاوش میکند و قانون
علیت عمومی و نظام آفرینش را بدست میآورد ، میخواهد به خود مغرور شود
و ببالد که عجب رازی را گشودم و چه عظیم قانونی را شناختم که ناگهان
قرآن را در جلوی خود میبیند که با تعبیری بسیار رسا و در عین حال ساده
این را از را بیان کرده است : " هرگز سنت خدا تغییر نمیکند " .
که میتواند از این روشن تر بگوید ؟ کدام جمله میتواند رساتر و محکم تر
از این باشد ؟ : " هرگز سنت خدا تغییر نمیکند " .
قرآن کریم نه تنها بطور کلی ، قانونی بودن و سنت داشتن آفرینش را
گوشزد میکند بلکه در مواردی ، برخی از سنن مخصوص را نیز معرفی مینماید .
درباره نیکبختی و بدبختی جامعهها میگوید :
[1] احزاب / 62 و فتح / . 23
[2] فاطر / . 43
نام کتاب : عدل الهی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 111