نام کتاب : شرح منظومه 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 175
پس اعاده معدوم یعنی اعاده عین همان شیء که فقط بین آن شیء در دو زمان
" عدم " فاصله شده باشد . اگر شخصی را که اکنون در سن پنجاه سالگی قرار
دارد در نظر گرفته و با بیست و پنج سال قبل از آن مقایسه کنیم میبینیم
از سن بیست و پنج سالگی تا سن پنجاه سالگی یک وجود است که ادامه و
استمرار داشته است و این وجودی که ادامه و استمرار یافته تا به سن پنجاه
سالگی رسیده با وجودی که در سن بیست و پنج سالگی بوده ، یکی است . زیرا
همان " من " که در سن بیست و پنج سالگی بوده هم اکنون نیز وجود دارد و
همان " من " است که ادامه یافته تا به سن پنجاه سالگی رسیده و پس از
آن نیز تا به هنگام پیری ادامه خواهد یافت . اکنون اگر فرض کنیم که
انسانی واقعا نیست و نابود شود و برای مرتبه دوم عین همان شخص ، پس از
مدت زمانی اعاده شود بطوری که فقط زمان ، بین آن دو فاصله شده باشد ، در
اینجا اعاده معدوم انجام گرفته است .
چنین به نظر میرسد که این مبحث اولین بار در بین فلاسفه اسلامی مطرح شده
است و شاید برای اولین بار متکلمین به مناسبت یک اصل از اصول دین یعنی
اصل معاد آنرا طرح کرده باشند .
متکلمین در ضمن مباحث وجود و عدم به مناسبت عقیده به معاد این سئوال
را مطرح کردهاند که آیا ممکن است یک شیء پس از آنکه معدوم شد عینا
همان شیء یعنی همان شخص و همان واحد موجود گردد یا نه . برخی از متکلمین
که البته تحقیقی نداشتهاند - پنداشتهاند که موضوع حشر و قیامت و مسأله
معاد همان اعاده معدومات است ، به این معنی که اشیاء و یا حداقل
انسانها یک بار معدوم میشوند و بار دیگر خداوند متعال آنها را باز
میگرداند . و از طرف دیگر چون موضوع حشر و قیامت از ضروریات دین و
مذهب است لذا معتقد شدهاند که
نام کتاب : شرح منظومه 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 175