نام کتاب : ده گفتار نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 84
کتاب خودش نقل میکنم .
شیخ ابوجعفر طوسی معروف به " شیخ الطائفه " در کتاب " نهایة " که
از متون معتبر فقهیه ما است میفرماید : " و الامر بالمعروف یکون بالید
و اللسان . فاما بالید فهو ان یفعل المعروف ، و یجتنب المنکر علی وجه
یتأسی به الناس . یعنی امر به معروف ، هم به وسیله دست میشود و هم به
وسیله زبان ، اما به وسیله دست معنایش اینست که خودش شخصا عامل کار
خیر باشد و عملا از منکرات اجتناب کند تا مردم خودبخود به او تأسی جویند
، و اما باللسان فهو ان یدعوا الناس الی المعروف و یعدهم علی فعله
المدح و الثواب ، و یزجرهم و یحذرهم فی الاخلال به من العقاب . یعنی اما
به وسیله زبان به این نحو است که مردم را دعوت کند و نوید بدهد که در
دنیا مورد ستایش و در آخرت مشمول پاداش الهی واقع میشوند و آنها را از
کیفرهای بد بترساند . بعد میفرماید : " و قد یکون الامر بالمعروف بالید
بان یحمل الناس علی ذلک بالتادیب و الردع و قتل النفوس و الاضراربها
من الجراحات الا ان هذا الضرب لا یجب فعله الا باذن سلطان الوقت
المنصوب للرئاسة " [1] . یعنی یک قسم از امر به معروف یدی و عملی
اینست که طرف را تأذیب کند و گاه منجر به قتل نفس و جراحت میشود ،
ولی اگر مستلزم زدن و قتل نفس باشد بدون دستور حکومت شرعی جایز نیست .
صاحب جواهر الکلام بعد از نقل این عبارتها یا قسمتی از این عبارتها از
شیخ طوسی ، اینطور به گفته خود ادامه میدهد : " نعم ، من اعظم افراد
[1] نهایة ، ص 299 و 300 ، و بجای " الاضراریها " " و ضرب " آورده
است .
نام کتاب : ده گفتار نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 84