درسهای الهیات شفا 1 - مطهری، مرتضی - کتابخانه مدرسه فقاهت

نام کتاب : درسهای الهیات شفا 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 146

بدست آوردن ثواب به اجر و مزد خود رسیده و معامله طرفینی کامل می‌شود ، آگاه نمی‌باشد و الا در آنجا نیز اطلاق جواد را در این قبیل موارد روا نمی‌دارند . شیخ سپس بحث را از معنای لغوی جود و خیر منتقل می‌نماید به‌ این که : بطور کلی هر فاعل ناقصی که فعلش را به خاطر یک انگیزه و داعی‌ انجام می‌دهد خواه و ناخواه مستکمل است و ناگزیر از انجام فعل خودش‌ کمالی را می‌خواهد و می‌یابد . حال علمای اخلاق این مسئله را پیش می‌آورند که آیا انسان می‌تواند فعلی صددرصد اخلاقی انجام دهد ؟ یعنی دست به عملی‌ بزند که از انجام آن هیچگونه منظور و مقصودی برای خویشتن نداشته و قصد او فقط رسیدن خیر و خدمت به دیگران باشد ؟ در پاسخ به این پرسش سه نظریه‌ بوجود آمده است : 1 - طرفداران یک نظریه که ما آنرا " مادیت اخلاقی " می‌نامیم ، اساسا معتقد هستند که : امکان ندارد انسان کاری را بدون هیچ انگیزه مادی منظور در آن ، از برای خودش ، انجام دهد ، و در هر فعلی نیز که انسان را بظاهر بی نظر و بدون محرک مادی یافتید ، با دقت نظر و شکافتن گروه و نوع فعل‌ سرانجام یک انگیزه و منفعت در عمق ضمیر فاعل خواهید یافت . شعر معروف‌ نیز ناظر بر همین نظر است : "

کل من فی الوجود یطلب صیدا

انما الاختلاف فی الشبکات

" همه انسانها شکارچی هستند ( حال در شعر که می‌گوید کلیه موجودات‌ اینطورند ) یعنی همه کس در هر کاری طعمه‌ای را می‌جوید و تمایز افراد فقط در وسیله به دام انداختن و آلت صید است . یکی با تفنگ به منظور خود می‌رسد و ابزار شکار دیگری چیزیست که کسی تصور نمی‌کند که با آن ابزار کسی‌ قصد شکار داشته باشد . پس خلاصه این نظریه این شد که انسان در هر فعالیتی‌ منفعتی را خواهان است حال این منفعت بهر شکل و بهر نحو می‌خواهد باشد بهرحال انسان صیاد است و لذت او دریافت صید ، و حاصل کلام محال است که‌ انسان از دایره نفع طلبی خارج شود . 2 - نظریه دیگر ، در پاسخ می‌گوید خیر ، اینکه شما می‌گوئید ، ناشی از عدم شناخت انسان است و بیان شما توصیف حیوان بود و انسان در مرحله‌ حیوانیت

نام کتاب : درسهای الهیات شفا 1 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 146

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست