حتى به انسانهاى شرور و مفسد نيز اطلاق گرديده است. آنجا كه مى‌خوانيم:

«وَ كَذلِكَ جَعَلْنا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَياطِينَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ» «بدين گونه ما براى هر پيامبرى دشمنى از شيطانهاى انسانى و يا جن قرار داديم». [1]

و اينكه به ابليس هم شيطان اطلاق شده بخاطر فساد و شرارتى است كه در او وجود دارد.

علاوه بر اينها گاهى كلمه شيطان بر «ميكربها» نيز اطلاق شده:

به عنوان نمونه امير مؤمنان عليه السلام مى‌فرمايد،

«لا تشربوا الماء من ثلمة الاناء و لا من عروته، فان الشيطان يقعد على العروة و الثلمة»:

«از قسمت شكسته و طرف دستگيره ظرف، آب نخوريد، زيرا شيطان بر روى دستگيره و قسمت شكسته‌شده ظرف مى‌نشيند» [2].

و نيز امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد:

«و لا يشرب من اذن الكوز، و لا من كسره ان كان فيه فانه مشرب الشياطين» [3]

«از دستگيره و قسمت شكسته كوزه آب مخوريد كه جايگاه آشاميدن شيطانها است».

از قول پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله مى‌خوانيم: «موهاى شارب (سبيل) خويش را بلند مگذاريد، زيرا شيطان آن را محيط امن براى زندگى خويش قرار مى‌دهد، و در آنجا پنهان مى‌گردد» [4]!

به اين ترتيب روشن شد كه يكى از معانى شيطان ميكروبهاى زيانبخش و مضر است.

ولى بديهى است منظور اين نيست كه: شيطان در همه جا به اين معنى باشد، بلكه منظور اين است كه: شيطان معانى مختلفى دارد، كه يكى از مصداقهاى روشن آن «ابليس» و لشكريان و اعوان او است: و مصداق ديگر آن انسانهاى مفسد و منحرف‌كننده، و احيانا در پاره‌اى از موارد به معنى ميكروبهاى موذى آمده است (دقت كنيد). [5]

[1]- انعام: 112.

[2]- كافى جلد 6 كتاب الاطعمة و الأشربة، باب الاوانى.

[3]- كافى جلد 6 كتاب الاطعمة و الأشربة، باب الاوانى.

[4]- كافى جلد 6 كتاب الاطعمة و الأشربة، باب الاوانى.

[5]- تفسير نمونه 1/ 191