قمى» نويسنده كتاب كامل الزيارات و «شيخ صدوق» كه قريب به سيصد كتاب نوشته و غالب احاديثى كه به ما رسيده از بركت قلم اوست، از جمله علما و فقها و راويان حديث حوزه قم در قرن چهارم بوده‌اند.

نتيجه اينكه، قم در قرون اوّل تا چهارم داراى حوزه علميّه بوده، و اين مركز علمى در پرتو وجود علماى بزرگ و فقهاى عالى‌مقام، جايگاه رفيعى داشته است.

رونق حوزه علميّه قم در قرن پنجم و ششم‌

در قرن پنجم و ششم، كه مقارن دوره سلجوقيان بود، نيز قم مركزى بزرگ براى فقها و علماى شيعه بود و عدّه‌اى براى تحصيل به اين شهر مى‌آمدند. در كتاب جوابيّه به نام «نقض الفضائح» وضع علمى قم در قرن ششم چنين تشريح شده است: