مثلهاى عملى و لسانى‌

اين نكته قابل توجّه است كه مثل گاهى عملى است و به زبان كردار بيان مى‌شود و گاهى لفظى است و به زبان گفتار.

مثلهاى قرآن مجيد از نوع دوّم است؛ ولى در سيره پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله و ائمّه هدى‌ عليهم السلام گاهى مثالهاى عملى نيز ديده مى‌شود كه طبعاً اثر بيشترى هم دارد. [1] به دو نمونه آن توجّه كنيد:

1- گناهان كوچك وقتى كه انبوه مى‌شود!

روزى پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله به همراه عدّه‌اى از ياران خود به سفر رفتند.

پيامبر صلى الله عليه و آله تصميم گرفت خطر گناهان صغيره را- كه مردم به خاطر صغيره بودنش كمتر بدان توجّه مى‌كنند- گوشزد كند. در بيابانى خشك و بى‌آب و علف به اصحابش دستور داد مقدارى هيزم جمع كنند- شايد منظور ديگرى از تهيّه آتش، مورد نظر پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله بوده است- اصحاب عرض كردند: در اين بيابان هيزمى وجود ندارد! حضرت فرمودند: جستجو كنيد؛ هر مقدار يافتيد ولو اندك كافى است. اصحاب پراكنده شدند و هر يك پس از لحظاتى هيزم مختصرى جمع كردند. حضرت دستور داد هيزم‌ها را يك جا بريزند، وقتى هيزم‌هاى كم، يك جا جمع شد؛ چشمگير و قابل ملاحظه شد. سپس حضرت آنها را آتش زد؛ هيزم‌ها آتش گرفت؛ آتش شعله كشيد؛ شعله‌ها حرارت آفريدند و حرارت سوزان، اصحاب را از دور آتش به عقب راند. حضرت در اين جا فرمودند: «هكَذا تُجْتَمَعُ الذُّنُوبُ! ثُمّ قالَ: ايّاكُمْ وَ الَمحَقَّراتِ مِن الذُّنُوبِ» گناهان نيز اين گونه- همانند اين هيزمها- جمع مى‌شوند! بنابراين، از گناهان صغيره نيز بپرهيزيد. [2]

[1]- البتّه مثلهاى لفظى و به زبان گفتار نيز از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و ائمّه اطهار عليهم السلام نقل شده است كه علاقه‌مندان مى‌توانند در اين باره به ميزان الحكمة، روايت 18106 تا 18236 مراجعه كنند.

[2]- ميزان الحكمة، باب 1372، حديث 6593.