اثبات حقانيّت قرآن با سوگند!

سؤال: همان‌گونه كه گفتيم سوگندهاى دو گانه سوره حاقّه (قسم به مجموعه جهان هستى) براى اثبات حقانيّت قرآن است. ولى آيا خداوند متعال براى اثبات حقانيّت قرآن و اينكه اين كتاب آسمانى ساخته و پرداخته ذهن بشر نيست بلكه از سوى پروردگار نازل شده، فقط قسم ياد كرده است؟ آيا سوگند ياد كردن براى اثبات مطلبى كه در اين سطح از اهميّت است كافى است؟

پاسخ: خداوند متعال براى اثبات مطلب مذكور تنها به قسم قناعت نكرده، بلكه در آيات بعدى يك استدلال عقلى محكم نيز بيان كرده است. توجّه فرماييد:

« «تَنزِيلٌ مِّنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ* وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ* لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَمِينِ* ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ»؛ (اين قرآن) كلامى است كه از سوى پروردگار عالميان نازل شده است! اگر او سخنى دروغ بر ما مى‌بست، ما او را با قدرت مى‌گرفتيم، سپس رگ قلبش را قطع مى‌كرديم». [1]

اگر شخصى مدّعى نبوّت شود و معجزه‌اى ارائه كند، چنانچه دروغگو باشد مقتضاى قاعده لطف آن است كه خداوند او را رسوا و نابود نمايد. و اگر نابودش نكرد معلوم مى‌شود واقعاً پيامبر و فرستاده خداست. خداوند متعال در آيات فوق به همين حقيقت اشاره مى‌كند كه اگر قرآن ساخته و پراخته ذهن پيامبر بود، ما به او فرصت ادامه زندگى نداده و رگ قلبش را قطع مى‌كرديم. و از آنجا كه خداوند با پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله چنين نكرد، بلكه در موارد مختلف به يارى آن حضرت شتافت، معلوم مى‌شود كه او در ادّعايش صادق بوده و كتابش كتاب آسمانى است.

نتيجه اينكه خداوند متعال براى اثبات حقانيّت قرآن مجيد، به سوگند اكتفا نكرده، بلكه پس از آن، به استدلال عقلى محكم و متينى، كه نشأت گرفته از قاعده لطف است، نيز تمسّك جسته است.

[1]. حاقه، آيات 43- 46.