بين عربها دو قطعه چوب مخصوص وجود داشت كه كار سنگ چخماق و آن قطعه آهن را مى‌كرد و به آن قدح مى‌گفتند. و گاه در برخورد سم اسبان (كه با سرعت حركت مى‌كردند) با سنگهاى بيابان، كه شايد سنگ چخماق بود، جرقّه‌هايى توليد مى‌شد، كه خداوند به آن جرقّه‌ها قسم ياد كرده است.

« «فَالْمُغِيرَاتِ صُبْحاً»؛ وسوگند به هجوم آورندگان سپيده دم».

اين آيه اشاره به سربازان تحت فرمان حضرت على بن ابى‌طالب عليه السلام است، كه به فرمان آن حضرت با طلوع فجر صادق و به هنگام سپيده دم به دشمن حمله كردند و بر آنها غالب گشتند.

« «فَأَثَرْنَ بِهِ نَقْعاً* فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعاً»؛ كه گرد و غبار به هر سو پراكندند، و (ناگهان) در ميان دشمن ظاهر شدند».

گويا خداوند به گرد و غبارى كه بر اثر حركت مركبهاى رزمندگان در ميدان نبرد در فضا پراكنده مى‌شود، نيز سوگند ياد كرده است. و اين اوج اهميّت جهاد و جهادگران را مى‌رساند، كه خداوند براى روشن كردن ارزش بى‌بديل جهاد، حتّى به مسائل در ظاهر كوچك جهاد نيز سوگند ياد كرده است. لهذا رزمندگان و مجاهدان بايد قدر موقعيّت و منزلت خويش را بدانند.

سوگندهاى سه گانه بالا در حقيقت سوگند به جهاد است. اسبهاى مجاهدان، جرقّه پاى اسبهاى مجاهدان كه به سمت ميدان جنگ حركت مى‌كنند، و كسانى كه براى رضاى خدا در سپيده دم به دشمن حمله مى‌كنند، همه اينها چون در مسير جهاد اسلامى است ارزش سوگند را يافته است. خداوند متعال با اين سوگندهاى سه گانه مى‌خواهد ما را به اهميّت جهاد و جايگاه رفيع آن در اسلام، و ارزش فوق العاده‌اش آگاه سازد، تا مسلمانان در ابعاد نظامى، فرهنگى، اقتصادى، سياسى، اجتماعى و ديگر ابعاد آن دست از جهاد نشويند، و خود را از اين فيض بزرگ محروم نسازند. و در سايه جهاد به آثار و بركات و ميوه‌هاى ارزشمند اين شجره طيّبه دست يابند، و ذلّت و خوارى و زبونى را از خود دور ساخته و عزّت و عظمت و بزرگى خويش را به رخ جهانيان بكشند.