اگر سخنان پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم با آن استقبال عجيب مواجه مى‌شد يك دليل آن اين بود كه هركس او را دلسوز واقعى خود تشخيص مى‌داد تا آنجا كه عدم گرايش بعضى از مردم به راه حق بصورت عقده مهلكى در وجود پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم خودنمايى مى‌كرد:

فَلَعَلَّكَ باخِعٌ نَفْسَكَ عَلى‌ آثارِهِمْ انْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِيثِ اسَفًا) [1]

گويى مى‌خواهى بخاطر اعمال آنان خود را از غم و اندوه هلاك كنى اگر به اين گفتار ايمان نياورند.

و در سيره آن حضرت مى‌خوانيم:

«وَلا يَأْتِيهِ احَدٌ حُرٌّ اوْ عَبْدٌ اوْ امَةٌ الّا قامَ مَعَهُ فِي حاجَتِهِ» [2]

هركس نزد او مى‌آمد، چه آزاد و چه برده و كنيز، همراه او برمى‌خاست و براى انجام كارش به او كمك مى‌نمود.

6- طرز يادآورى اشتباهات بايد آنچنان باشد كه اگر عواطف طرف را به نفع گوينده برانگيخته نكند، لا اقل جريحه‌دار هم ننمايد، به همين دليل بايد تا آنجا كه ممكن است اشتباهات را از طريق غيرمستقيم تذكر داد.

داستان معروف تعليم وضو دادن امام حسن و امام حسين عليهم السلام به پيرمردى كه وضو درست نمى‌گرفت يكى از لطيفترين و روشنترين نمونه‌هاى «روش غيرمستقيم» است. عباراتى از قبيل «آيا فكر نمى‌كنيد اگر چنين باشد بهتر است؟» «آيا

[1]. سوره كهف (18) آيه 6.

[2]. مجلسى، بحار الانوار 16/ 226.