اثر بدى در روح آنها دارد و در آنان توليد «افسردگى» و «يأس» و «و هم» و در غالب موارد توليد اختلال روانى مى‌نمايد [1].

اثرات انزواى اجتماعى در نزد قبايل بيابانگرد و چادرنشينان- كه در يك نوع انزواى دائم بسر مى‌برند- نيز كاملًا محسوس است، زيرا عقب‌ماندگى آنها در همه شؤون فكرى و اجتماعى نمايان مى‌باشد و متناسب با چگونگى انزواى قبيلگى آنهاست.

همچنين كشورهايى كه بر اثر رژيمهاى خاص سياسى از ديگران جدا مى‌مانند در صورتى كه با وسائل ديگر مانند مطبوعات و امثال آن ارتباط فكرى با سايرين برقرار نسازند، از جهات مختلف گرفتار عقب‌افتادگى خواهند شد.

علت اصلى اين موضوع با در نظر گرفتن بحثهاى گذشته و اينكه عموم پيشرفتها مديون تراكم افكار و تراكم تجربيات و ابتكارات اقوام و افراد است كاملًا روشن مى‌باشد، بنابراين بايد قبول كرد كه انزواى اجتماعى بزرگترين دشمن تكامل جامعه‌ها و ترقى و پيشرفت انسانها در همه زمينه‌هاست و نيز سرچشمه انواع انحرافات مى‌باشد.

اسلام و رهبانيت‌

اكنون ببينيم اسلام در اين باره چه نظرى دارد؟

اسلام، «انزواى اجتماعى» و همه مظاهر آن را كه از آن تعبير به‌

[1]. جامعه شناسى، ساموئيل كينگ، صفحه 428.