حساب كن؛ كه در اين گروه يك روايت بيشتر نيست و آن روايت غياث بن ابراهيم است كه متن آن چنين است: محمّد بن يعقوب عن محمّد بن يحيى عن احمد بن محمد عن محمد بن يحيى عن غياث بن ابراهيم عن ابى عبد اللّه عليه السّلام قال: انّ رجلا اتى عليّا عليه السّلام فقال: انّ لى على رجل دينا فاهدى الىّ هديّة قال: احسبه من دينك عليه: [1]

(1) روايت از نظر سند معتبر است‌ [2] و مفهوم آن اين است كه: مردى نزد حضرت على عليه السّلام آمد و عرض كرد من از كسى طلبكارم، او هديه‌اى براى من فرستاده، فرمود: آن را از باب طلب خود حساب كن.

در تحرير الوسيله به اين روايت فتوى داده شده و اين كار، كار مستحبى محسوب گرديده است.

(2)

راه جمع ميان گروههاى چهارگانه‌

روشن است كه اين گروههاى چهارگانه از روايات، ظاهرا با هم سازگار نيستند، زيرا بعضى گرفتن زياده و هديه را از سوى وام‌دهنده مجاز مى‌شمرد و بعضى نهى مى‌كند، بعضى آن را مستحب مى‌داند و بعضى مكروه يا حرام.

در اينجا دو راه جمع به نظر مى‌رسد:

(3) 1- رواياتى كه دادن هديه و زيادى را مستحب مى‌شمرد ناظر به كار وام‌گيرنده بدانيم، بنابراين بر وام‌گيرنده مستحب است كه هديه‌اى بپردازد، و روايات نهى‌

[1]- الوسائل، جلد 13، ابواب الدين و القرض، باب 13، حديث 1.

[2]- سند روايت معتبر است چون همه رجال موثق هستند، همانطور كه مرحوم علامه مجلسى در مرآة العقول، جلد 19، صفحه 57 باب هدية الغريم، اين روايت را توثيق نموده است و از شهيد اول در دروس نقل مى‌كند كه به اين روايت عمل كرده است.